Etabli Sorunu Nedir? (Özet)
Nüfus Mübadelesi sırasında yaşanan nüfusların yerleşik olma sorununa Etabli Sorunu denir. Fransızca kökenli Etablis (etablissement); yerleşiklik, oturma anlamlarını taşır. Sorun Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanmıştır.
Lozan Anlaşması döneminde iki ülke arasında Nüfus Mübadelesi hakkında bir anlaşma yapıldı. Buna göre; Yunanista'daki Müslüman nüfus ile Türkiye'deki Ortodoks-Rum nüfus yer değiştirecek; karşılıklı göç edecekti. Fakat Yunanistan'daki Batı Trakya Türkleri ile İstanbul Rumları mübadelenin kapsamı dışında tutuldu.
Mübadele başladıktan sonra ise Yunanistan, daha fazla sayıda Rum'u İstanbul'da tutmak ve Batı Trakya'daki Türk nüfusunu azaltmak için yerleşiklik (etabli) teriminin yeniden tanımlanmasını istedi. Bunun için Milletler Cemiyeti'ne giderek; kendi çıkarlarına uygun kararlar aldırdı. Türkiye ise yerleşik Rumların kimler olacağının kendi yasaları ile belirleneceği tezinde diretti. İstanbul'da 1912 sonrası gelenlerin mübadele kapsamında tutulmasını istedi. Sorun Milletler Cemiyetinde çözülemeyince iki ülke arasında gerilim arttı.
Mübadele sorunu bir Etabli sorununa dönüştü. 1926 Atina Anlaşması ile anlaşmaya varılsa da çözüm hep sürüncemede kaldı. Nihayet 10 Haziran 1930 Ankara Anlaşması ile sorun çözüldü. Batı Trakya Türkleri ve İstanbul Rumları oturma tarihlerine bakılmaksızın mübadele dışı tutulup etabli kabul edildi. Sorunun sona ermesi ile Türk- Yunan dostluğu başlamış oldu.
→Etabli Sorunu AYRINTILI BİLGİLER için BKZ.↴
→Ayrıca Nüfus Mübadelesi AYRINTILI BİLGİLER için BKZ.↴
→Nüfus Mübadelesi ÖZET ANLATIM için BKZ.↴
http://www.sessiztarih.net/2020/06/turk-rum-nufus-mubadelesi-nedir-ozet.html
→ Emvâl-i Metrûke Nedir?↦Ayrıca BKZ.↴
http://www.sessiztarih.net/2020/06/emvali-metruke-nedir.html
Derleyen: Ali ÇİMEN
http://www.sessiztarih.net/2020/06/turk-rum-nufus-mubadelesi-nedir-ozet.html
→ Emvâl-i Metrûke Nedir?↦Ayrıca BKZ.↴
http://www.sessiztarih.net/2020/06/emvali-metruke-nedir.html
Derleyen: Ali ÇİMEN
Yorumlar
Yorum Gönder