Osmanlı Devleti'nde Bilim İnsanları ve Eserleri KPSS/ ÖZET

→Ali Kuşçu: Fatih dönemindeki ünlü Sah-ı Semân Medreselerinin müderrisidir. Matematik ve astronomi bilginidir. Önemli eserleri; Muhammediye (Matematik Kitabı), Fethiye (astronomi Kitabı) adlı kitaplarıdır.

Ayrıntılı bilgi için BKZ. Ali Kuşçu Kimdir?↴

http://www.sessiztarih.net/2013/12/ali-kuscu-kimdir.html

→Ahmet Mithat Efendi: XIX. yüzyılda yaşamıştır. En önemli eseri Tarih-i Hikmet'tir (Felsefe Tarihi).

→Ahmet Cevdet Paşa: XIX. yüzyılda yaşamıştır. Tarih-i Cevdet (12 ciltlik Osmanlı Tarihi kitabı), Mecelle (Ahmet Cevdet Paşa başkanlığında 1868-76 tarihleri arasında bir komisyon tarafından hazırlanan özel ve dini hukuk kuralları. 1926 Medeni Kanun ile yürürlükten kaldırıldı), Kısas-ı Enbiya (En bilinen Tarih kitaplarındandır.) önemli eserleridir.

Ahmet Cevdet Paşa

→Altunizâde: Fatih döneminde tıp alanında çalışmış bir bilgindir. Döneminin ünlü üroloğudur.

→Amasyalı Şükrullah: Behcetü't Tevârîh adlı eseri yazdı. Tarih bilimiyle uğraştı. Fatih döneminde yaşamıştır.

→Bergamalı Kadri: XVI. yüzyılda yaşamış ünlü Türk dil bilimcidir. İlk Türkçe dil bilgisi kitabı olması bakımından önemli olan eseri; Müyessiretü'l-Ulûm adlı eseridir.

Bergamalı Kadri

→Evliya Çelebi: Seyahatnamesi ile ünlüdür. Evliya Çelebi Seyahatnamesi adıyla on ciltlik eser yazdı. XVII. yüzyılda yaşadı.

Evliya Çelebi

→Herzerfan Ahmet Çelebi: Galata Kulesinden Üsküdar'a uçuş denemesinde bulunan ünlü bilgin. XVII. yüzyılda IV. Murat döneminde yaşadı.

Hezarfen

→İbrahim Müteferrika: Lale Devrinde (1718-1730) ilk kez matbaa (Darü't-Tıbâati'l Amire-1727) kurup ilk Türkçe kitabı (Vankulu Lugati-500 adet) basan çevirmen ve yazardır.

→Kâtip Çelebi: (Osmanlı'da İlk oksidentalist) Gerçek adı Mustafa olan Katip Çelebi XVII. yüzyılda yaşadı. En önemli eserleri; Cihannüma (Coğrafya alanı), Atlas Minar (Tercüme alanı), Keşfu'z Zünun an Esamü'l- Kütübi ve'l Fünun (Bibliyografta alanı), Fezlek-i Osmani (Osmanlı Tarihi alanı), Tuhfet'ül Kibar (Osmanlı Deniz Savaşları)

→Kemalpaşazade(İbn-i Kemal):Fatih döneminin ünlü isimlerinden Kemal Paşa'nın torunudur. XVI. yüzyıda yaşamış bilgin ve şairdir. Önemli bazı eserleri; Tevârîh-i Âl-i Osman (Osmanlı Tarihi-10 ciltlik eser), Yusuf ile Züleyha (Mesnevi alanı-7777 beyitlik eser).

→Koçi Bey: Koçi Bey Risalesi ile ünlüdür. XVII. yüzyılda IV. Murat döneminde yaşadı.

→Lâgarî Hasan Çelebi: XVII. yüzyılda IV. Murat döneminde yaşadı. Barut macunundan yaptığı fişekler ile ilk kez roketli füze deneme uçuşunu gerçekleştiren kişidir. 

Lagari

Kafes Çarpım Sistemi- Matrakçı Nasuh

→Matrakçı (Matraki) Nasuh: Kendisinin icat ettiği matrak oyunuyla tanınır. Ünlü minyatür sanatçısı, hattat ve ressamdır. Tarih, matematik, coğrafya, harita ile ilgilenmiştir. İyi bir kılıç ustasıdır ve mucittir. Beş dil bildiği kaynaklarda belirtilir. XVI. yüzyılda, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman dönemlerinde yaşadı. Mecmuatü't-Tevârih, Süleymannâme, Beyan-ı Menazil-i Sefer-ul Irakeyn gibi tarih kitapları, Tuhfet-ul Guzat adında savaş sanatları kitabı vardır.

1533-İstanbul Minyatürü- Matrakçı Nasuh

→Marko Paşa:Asıl adı Marko Apostolidis olan XIX. yüzyılda yaşamış ünlü hekimdir. Paşalık (Mirliva) rütbesine yükseltilen ilk hekim oldu.  ''Anlat derdini Marko Paşa'ya'' deyimi Marko Paşanın  döneminden kalmadır.

Marko Paşa

→Müneccimbaşı Ahmet Dede: XVII. yüzyılda yaşamış Osmanlı tarihçisidir. Müneccimbaşı tarihi diye de anılan Câmiü'd Düvel adlı eserin sahibidir.

→Naîmâ: Mustafa Naîmâ Efendi, ilk resmi Osmanlı vakanüvistidir (devlet tarihçisi). XVIII. yüzyılda yaşamıştır. En önemli eseri Naîmâ Tarihidir (Ravzatü'l-Hüseyn fî hulâsati ahbâri'l-hafikayn').

Naima Tarihi

→Osman Hamdi Bey: XIX. yüzyılın sonlarında ve XX. yüzyılın başlarında yaşamış ilk Türk arkeoloğudur. Müzeci, ressam, arkeolog ve Kadıköy'ün ilk belediye başkanıdır.  Sanay-i Nefise Mekteb-i Ali'nin (Güzel Sanatlar Fakültesi) kurucusudur. Çağdaş Türk müzeciliğinin kurucusudur.

Osman Hamdi Bey

→Piri Reis: XVI. yüzyılda yaşadı. En önemli coğrafyacılardan ve Türk denizcilerinden biridir. Kitab-ı Bahriye bilindik en önemli kitabıdır. Kendi çizdiği dünya haritası meşhurdur. Kaynaklar, 80 yaşının üzerindeyken haksız yere ya da rüşvet sebebiyle, Kanuni'nin emriyle idam edildiğini belirtir.

Piri Reis-Dünya Haritası

→Sabuncuoğlu Şerafettin: Fatih döneminde yaşamış ünlü hekim. Mücerrebname (İlk Türkçe Tıp Kitabı) adlı eseri deneysel bir tıp kitabıdır. İlk Türkçe deneysel tıp kitabı olması bakımından önemlidir. Diğer önemli eseri Cerrahname'dir.

Ayrıca BKZ.→ Sabuncuoğlu Şerafettin Kimdir?↴
http://www.sessiztarih.net/2020/06/sabuncuoglu-serafettin-kimdir.html

→Seydi Ali Reis:  XVI. yüzyılda yaşamış ünlü Türk denizcidir. Astronomi ve coğrafya ile ilgilendi. En önemli eseri Mirat'ül Memalik Osmanlılardaki ilk seyahatname özelliği taşır.

→Sinan Paşa: Hoca Sinan Paşa, Fatih döneminde yaşamış kelam ve matematik bilginidir. En önemli ve ilk eseri Tazarru’nâme'dir (Yakarışlar Kitabı). Bu eser bir tasavvuf eserdir.

→Takîyüddîn Mehmet: 1577-78'de İstanbul'da ilk kez rasathaneyi kurdu. Astronomi, trigonometri, matematik, mekanik bilimiyle ilgilenen bir bilgindi. Rasathanesinin 1580 yılında top atışıyla yıkıldığı kaynaklarda iddia edilir.

Derleyen : Ali ÇİMEN