Sabuncuoğlu Şerafettin Kimdir?
Bütün Türk tıp tarihinin en önemli isimlerinden biri olan Sabuncuoğlu Şerafettin; Hicrî 788
yılında (M. 1386-87) yılında muhtemelen Amasya’da doğmuştur. Arapça, Farsça, Yunanca bilmektedir. Amasya Darüşşifası'nda 14 yıl çalışmıştır. Fatih döneminin ünlü hekimidir. İlk Türkçe deneysel tıp kitabı yazan kişidir. İlk kez resimli Türkçe tıp kitabı yazan kişidir.
Terceme-i Akrabazîn, Cerrâhiyyetü’l Hâniyye ve Mücerrebnâme adlı 3 ünlü eserlere sahiptir.
Cerrâhiyyetü’l Haniyye'yi (Cerrâhiyyetü’lİlhâniyye), 1465'te yazdı. 60 yıllık bir tecrübe ile bu eserini yazdığı; yazdığında 80 yaşında olduğu sanılmaktadır. Arı ve yalın bir Türkçe kullandı. Döneminde eserler yazılırken genelde Arapça ve Farsça kullanılırken; kendisi eserlerini Türkçe yazmaya özen gösterdi. Açıklayıcı renkli resimler ve minyatürlerle cerrahi yöntemleri betimledi. Eserinde çeşitli bölümlerinde toplamda yüzlerce minyatür çizerek; yüzlerce adet cerrahi alet resmi kullandı. Böylece Türk bilim tarihinde bir ilki gerçekleştirdi. Cerrahname (Cerrâhiyyetü’l Haniyye) ilk resimli Türkçe tıp ders kitabıdır.
Mücerrebname'yi yazdığında da 80 yaşın üstünde olduğu tahmin edilmektedir. İnsanlar ve hayvanlar üzerinde ilaç deneylerini yaptığı eseridir. Bazı deneyleri kendi üzerinde uyguladığı bilinir. Örneğin, bir panzehirin etkisini denemek için önce o panzehiri içmiş, ardından kendini bir yılana ısırtmıştır. Kendi tabiri ile '' Ne parmağı şişmiş ne de vücudunda bir belirti gözlenmiştir.'' Mücerrebname, ilk Türkçe deneysel tıp kitabıdır.
Derleyen: Ali ÇİMEN
KAYNAKÇA:
→ Zehra Gençel EFE, ''Şerefeddin Sabuncuoğlu, Cerrahiyetü'l-Haniyye, Hazırlayan: İlter Uzel, 2 Cilt. (Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları 1992)'', ŞARKİYAT İlmi Araştırmalar Dergisi, Cilt 11, Sayı:2, 2019.
Yukarıda adı geçen makaleye genel ağ üzerinden ulaşmak için BKZ↴
http://static.dergipark.org.tr/article-download/0763/aede/1bab/5d7526582d5b1.pdf?
→TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 7,1993, s.420
Yukarıdaki kaynağa genel ağ üzerinden ulaşmak için BKZ↴
https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/7/C07002819.pdf
![]() |
Sabuncuoğlu Şerafettin |
Cerrâhiyyetü’l Haniyye'yi (Cerrâhiyyetü’lİlhâniyye), 1465'te yazdı. 60 yıllık bir tecrübe ile bu eserini yazdığı; yazdığında 80 yaşında olduğu sanılmaktadır. Arı ve yalın bir Türkçe kullandı. Döneminde eserler yazılırken genelde Arapça ve Farsça kullanılırken; kendisi eserlerini Türkçe yazmaya özen gösterdi. Açıklayıcı renkli resimler ve minyatürlerle cerrahi yöntemleri betimledi. Eserinde çeşitli bölümlerinde toplamda yüzlerce minyatür çizerek; yüzlerce adet cerrahi alet resmi kullandı. Böylece Türk bilim tarihinde bir ilki gerçekleştirdi. Cerrahname (Cerrâhiyyetü’l Haniyye) ilk resimli Türkçe tıp ders kitabıdır.
![]() |
Cerrâhiyye-i İlhâniyye’nin müellif nüshasında minyatürlü bir sayfa |
Terceme-i Akrabazîn, bazı ilaçların hazırlanışı, kullanım yerleri ve şekilleri ile ilgili bilgi verdiği eseridir. İnsanlar ve hayvanlar üzerinde ilaç deneylerinin anlatıldığı eserdir.
![]() |
Cerrâhiyye-i İlhâniyye’den bir minyatür |
Derleyen: Ali ÇİMEN
KAYNAKÇA:
→ Zehra Gençel EFE, ''Şerefeddin Sabuncuoğlu, Cerrahiyetü'l-Haniyye, Hazırlayan: İlter Uzel, 2 Cilt. (Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları 1992)'', ŞARKİYAT İlmi Araştırmalar Dergisi, Cilt 11, Sayı:2, 2019.
Yukarıda adı geçen makaleye genel ağ üzerinden ulaşmak için BKZ↴
http://static.dergipark.org.tr/article-download/0763/aede/1bab/5d7526582d5b1.pdf?
→TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 7,1993, s.420
Yukarıdaki kaynağa genel ağ üzerinden ulaşmak için BKZ↴
https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/7/C07002819.pdf
Yorumlar
Yorum Gönder