24 Haziran 1948 ile 12 Mayıs 1949 tarihleri arasında, SSCB'nin Müttefik Devletler ile birlikte işgal alanı oluşturduğu Berlin'de başta ABD olmak üzere Batılı Devletlere göz dağı vermek, onları bölgeden çıkartmak gibi amaçlar ile Berlin'in tüm kara bağlantısını ve ikmal yollarını keserek giriş-çıkışını kontrolü altına aldığı olaya Berlin Ablukası denir. Abluka ile Berlin Buhranı doğmuştur. Berlin Buhranı (Bunalımı) süreç içinde aralıklı biçimde 1972'ye kadar sürmüştür.
Konu İle İlgili ÖZET İçin BKZ.↴
Konu İle İlgili ÖZET İçin BKZ.↴
II. Dünya Savaşı sonlarına doğru Almanya ve başkenti Berlin, Dörtlü Müttefik İşgal grubu (SSCB-ABD-İngiltere-Fransa) tarafından işgal edildi. Berlin ise işgalciler tarafından Almanya'dan farklı olarak "Büyük Berlin Toprağı" olarak tanımlandı. Dörtlü işgalci grup komutanları Berlin'de 15 günlük devreler halinde yetkilerini kullanacaktı. Fakat siyasi menfaatleri farklılaşan işkembesi geniş devletler anlaşmazlıklara ve bunalımlara açılan bir sürecin içine gireceklerdi.
Fotoğraf Kaynak: Orta öğretim 12. Sınıf Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi MEB Ders Kitabı, 2018, s.111. |
İngiltere ve Fransa'nın Almanya'daki işgal alanlarını ABD ile birleştirmesi ve SSCB'den bağımsız ve farklı bir siyaset ile hareket etmesi; ABD liderliğindeki Batılı devletler ile SSCB'nin arasını açmaya başladı. Bir taraftan Batılılar bölgeyi kapitalist ekonomi sisteminin içine bağlamayı hedeflerken; öte yanda Sovyetler bölgeyi sosyalist yapı içerisine katmayı amaç edindi. SSCB, Batılı devletlerin işgal alanlarını birleştirmesine karşı çıkmasına rağmen ABD ve yandaşları umursamaz tavırlarını sürdürdü. Bunun üzerine SSCB, Mart 1948'de İşgal Denetim Konseyinden çekildi. Batılılar işgal bölgelerinde yeni para birimini Batı Berlin'de de kullanma kararı alınca müttefik yapının fiilen kopuş süreci hızlandı.
Berlin'in batısı Batılı ülkelerin, doğusu ise SSCB'nin kontrolü altında idi. Fakat Berlin'in çevresi SSCB'nin işgali altında idi. Berlin bu bölgenin içinde "ada" gibi duruyordu. Müttefikler Berlin'e geçerken SSCB işgal bölgelerinden geçeceklerdi. Bu yol sorununu SSCB kendi lehine kullanmayı bildi. 23-24 Haziran gecesi Berlin'e olan tüm giriş ve çıkışları durdurdu. Kara ve demir yollarını tuttu. Şehrin elektrik santraline el koydu. Tüm ikmal yollarını kesti. Batı Berlin halkı erzaksız ve zor durumda kaldı. Batı Berlin'de 2 milyon civarında insan aç kalabilirdi.
"Kuru üzüm Bombardıman Uçakları" |
ABD ve yandaşları bölgeye karadan giremediler. Ablukayı aşmak isteyen ABD, hava koridoru kullandı. Her türlü yiyecek ve yardım malzemesini uçaklarla Batı Berlin'e götürdü. Batılılar, hava lojistiğini en iyi biçimde kullandı. C-47 ve C-54 tipi uçaklar yükünü hızlı bir biçimde boşaltıp tekrar kalkışa geçiyordu. 26 Haziran 1948 ile 30 Eylül 1949 tarihleri arasında, 2.1 milyon tonluk her çeşit ihtiyaç malı 277.728 uçuş ile havadan Batı Berlin'e taşıdılar. Günde 5 bin ton yardım malzemesi Batı Berlin'e havadan ulaştırıldı.
Teğmen Gail Halvorsen'in çocuklara küçük paraşütlere takılı tatlı yiyecekler atarken |
"Kuru Üzüm Bombardıman Uçakları" adını kullanmaya başlayan ABD'li pilotlar, II. Dünya Savaşı'nı acı ile yaşamış Berlinli çocukları sevindirmek için gökyüzünden tatlı yiyeceklerin olduğu paketleri küçük paraşütlerle attılar. Abluka boyunca 23 ton tatlı-şekerli yiyecekler çocuklara böyle ulaştırıldı.
Yardım Erzakları |
Berlin Ablukası'nın Sonuçları
Berlin Ablukası olarak tarihte yerini alan olay ile birlikte Soğuk Savaş Dönemi'nin başladığı net bir biçimde ortaya çıkmıştı. Müttefikler parçalanmış; II. Dünya Savaşı'nı kazanan Müttefik Blok çökmüştü. Dünya Almanya ve Berlin örneğinde olduğu gibi Doğu ve Batı diye ya da Kapitalist-Komünist diye ikiye bölünmeye başlamıştı. ABD ve SSCB II. Dünya Savaşı sonrası iki büyük güç olarak siyasi, ideolojik ekonomik, kültürel, sosyal, bölgesel çatışmalarını soyut biçimde uyguladı. Bunun zararını dünya halkları çekmiştir.
4 Mayıs 1949'da BM yetkilileri aracılığı ile Sovyetler ve Batılılar Nivyork'da (New York) imzaladıkları anlaşma ile ablukanın kaldırılmasını kararlaştırdılar. 12 Mayıs 1949'da Berlin Ablukası kalktı. Batı Berlin'e ulaşım normal yollardan tekrar başladı. Fakat Berlin Buhranı süreç içerisinde Soğuk Savaş nedeniyle devam etti.
Derleyen: Ali ÇİMEN
Kaynakça:
→"Berlin Hava Köprüsü 70 Yaşında", deutschland.de, 21 Haziran, 2018.
Yukarıdaki Habere Genel Ağ Üzerinden Ulaşmak İçin BKZ.↴
https://www.deutschland.de/tr/topic/politika/almanya-avrupa/duvar-nereden-geciyordu
→"Berlin Hava Köprüsü 70 Yaşında", deutschland.de, 21 Haziran, 2018.
Yukarıdaki Habere Genel Ağ Üzerinden Ulaşmak İçin BKZ.↴
https://www.deutschland.de/tr/topic/politika/almanya-avrupa/duvar-nereden-geciyordu
→ "Berlin Buhranı: Dünyayı İkiye Bölen Kriz" adlı makale için BKZ.↴
http://historatrip.com/genel/berlin-buhrani/
→Dr. Şükrü S. GÜREL, "Berlin Sorunu (1944-1972)", Ankara ÜNİ. SBF Dergisi, Cilt:32, Sayı:1, 1977, s. 207-229.
→Dr. Şükrü S. GÜREL, "Berlin Sorunu (1944-1972)", Ankara ÜNİ. SBF Dergisi, Cilt:32, Sayı:1, 1977, s. 207-229.
Yorumlar
Yorum Gönder