En bilinmedik ve en beklenmedik anda düşmana saldırarak, düşmanın savunma düzenini bozma ve düşmanı kısa sürede yok edip bölgesini ele geçirme amaçlı savaş stratejisine ya da doktrinine Yıldırım Harbi (Harekatı), Almanların tabiriyle Blitzkrieg denir. (The Lightning War→Şimşek Savaş)
Blitzkrieg (Yıldırım Harbi); Almanya'nın II. Dünya Savaşı'nda düşmana uçaklar ve tanklarla aniden saldırıp, yarma harekatı düzenleyip, planlanan alanları hızlı biçimde ele geçirme ile uyguladığı savaş stratejisi-doktrinidir. Almanların tarihe geçmiş savaş taktik biçimidir. Bu doktrin, Almanlar tarafından modern bir savaş taktiği olarak geliştirilmiş olması ile birlikte tarihte de örnekleri görülmemiş şey değildir. Bu örnekler Blitzkrieg'in geliştirilmesine ilham kaynağı olmuştur. Bu taktiği geliştiren, modern bir savaş doktrini haline getiren, bir Alman taktiği olarak anılmasını sağlayan kişi ise strateji ustası General Heinz Guderian idi.
Konu ile ilgili ÖZET ANLATIM için BKZ.↴
http://www.sessiztarih.net/2020/06/yildirim-harbi-blitzkrieg-nedir-ozet.html
Bu doktrin, Almanlar tarafından sadece savaş meydanında değil, siyasi alanda da uygulanmış bir stratejidir. Tarihte de hem siyasi hem askeri alanda bunu uygulayan ünlü isimler ve devletler olmuştur. Örneğin; Julius Sezar, hem düşmanını beklenmedik bir şekilde affedip yanına çekerdi. Hem de düşmanının düşmanı ile dostluk kurup düşmanını sindirirdi. Nerede ne yapacağı kestirilmesi zor biriydi. Napolyon da aynı taktikleri uygulayıp, düşmanı en ince ayrıntısına kadar inceleyip en doğru, en olmadık zamanda saldırıya geçen usta bir komutan ve taktisyendi. Hitler de planlarını soğukkanlılıkla uygulayan ve olmadık, beklenmedik zamanda hamle yapan bir liderdi.
Yıldırım Harbi, dünya savaş tarihinde daha önce bazı özellikleriyle kullanılmıştı. Moğollar, kendilerinden sayıca üstün Harzemşah ordularını yenerken; Cengiz Han'ın süvarilerden oluşan Moğol ordusu, beklenmedik zamanlarda yıldırım saldırıları yapıp Harzemşah ordusunu bitkin düşürüp yok etmişti.
Türk savaş tarihinde de yıldırım harbi teknikleri uygulanmıştır. Bunun, biri facia diğeri zaferle sonuçlanan iki en bilindik örneği vardır: Birisi I. Dünya Harbi sırasında Kafkas Cephesinde planlanan Sarıkamış harekatıdır. Kış şartları, yapılacak ani yarma harekatlarına fırsat vermemiş ve bir facia ile sonuçlanmıştır. Diğer örnek ise Başkomutanlık Savaşı ve Büyük Taarruz'da, taarruzun temel planını oluşturan ve büyük başarıyla çıkılan ''SAD'' planı çerçevesindeki taktiksel harekattır.
Plana göre kısaca; Yunan Ordusu, Türk 2. Ordusu tarafından oyalanacak; 1. Ordu ve 5. Süvari Kolordusu Afyon'un güneyinde kuşatma harekatı yapacak; Türk süvarileri düşman hatlarının gerisine sızarak düşmanın ikmal yollarını kesecek; I. ordu bu esnada ani bir hareketlenmeyle düşman ordusunu merkezden yarmaya çalışacaktı. Gerçekten de Türk orduları günlerce sessiz sedasız biçimde kilometrelerce hareket etmiş; düşmanın hiç beklemediği bir dönemde, ani bir topçu saldırısı ile birlikte başlayan süvari yıldırım saldırıları, düşmanın savunma hattı kuramadan dağılıp kaçmasına yol açmıştır. Yunanlılar neye uğradığını şaşırmıştır. Bu yıldırım harekatı neticesinde 2 haftada 150 bin kilometrekare alanda düşmanı dışarı çıkarmak; çoğu kimseler tarafından imkan verilen bir şey değildir. Türk orduları iki haftada yaklaşık 500 kilometreye yakın mesafe kaydetmişlerdir. Kurtuluş Savaşı'na da katılan, harp tarihçisi Orgeneral Ali Fuat Erden'e göre Türk Orduları ''motorsuz yıldırım harbi'' yapmıştı.
Başkomutanlık Meydan Savaşı ve Büyük Taarruz'daki stratejik harekat, yıldırım harbinin klasik biçimini göstermesi bakımından önemlidir. Fakat yıldırım harbinin modern şekli Blitzkrieg bir Alman tasarımıdır. II. Dünya Savaşı'nda Avrupa'yı bu strateji ile Almanlar hızlı bir biçimde ezip geçmiştir. Öyle ki Almanlar, Polonya'yı tank kolorduları ile silip süpürmüştü. Norveç ve Danimarka'yı işgal eden Alman kuvvetleri, Belçika ve Hollanda'yı da işgal edince, Fransızlar'ın dikkatini dağıtmıştı. Güçlü savunma ordusuyla Fransa, yıldırım saldırısına girişen Almanya'ya sadece bir buçuk ay dayanabildi. Fransızların ünlü Maginot Savunma Hattı çökmüş, Fransa Almanya'ya teslim bayrağını çekmişti.
Ünlü stratejist General Heinz Guderian, savaş doktrinini oluşturmadan önce tarihi taktiklerden ilham almıştı. Bununla birlikte ünlü İngiliz teorisyenler General J. F. C. Fuller ve Yüzbaşı Basil H.
Liddelhar'ın yeni taktiklerini ve zırhlı birliklerin modernleşmesi ile ilgili fikirlerini incelemişti. Fuller'in geliştirdiği ''Plan 1919'' kendi taktiğine temel olmuştu. Guderian; Blitzkrieg'in üç önemli faktörünün olduğunu söylemişti. Bunların sürpriz, kitlesel konuşlanma ve arazinin uygunluğu olduğunu, bu şartların şimşek savaşının uygulanabilirliğine etki ettiğini belirtmişti.
Blitzkrieg, savaşlarda modern saldırı sistemlerine geçiştir. En kritik özellikleri ani-hızlı bir biçimde düşmanı yarma harekatına girişmektir. II. Dünya Savaşı'na kadar yıldırım harekatı taktiği kullanan ordular, yarma harekatlarını hızlı atlı askerleri (süvari) ile yaptılar. Fakat Blitzkrieg'de Almanlar bu görevi tanklara verdiler. Teknolojik savaş tasarımlarını bu strateji noktasında yürüttüler. Kullandıkları teknolojik savaş araçları yıldırım savaşının süresini kısalttı.
Almanların blitzkrieg (yıldırım savaş) taktiği uygulanırken; ilk önce sessiz sedasız biçimde düşmanın en zayıf bölgeleri kollanıyordu. Bu tespit ile birlikte Alman uçakları tespit edilen bölgeye bomba yağdırmaya başlıyordu. Tanklardan oluşan taarruz mihveri, bu bölgede siklet merkezi oluşturarak düşman savunmasını yarmaya başlıyordu. Zırhlı Alman birlikleri hızla düşmanın arka saflarına sarkarken; arkadan gelen destekli mekanize piyade bu düşman savunma yarığını iyice genişletmekte idi. Bu sırada tanklar düşman cephesinin gerisinde beklemeksizin ilerliyor; harekatla aynı anda düşman savunma hattı gerisindeki müstahkem mevkileri (sağlam savunma siperleri) tutmuş olan Alman paraşütçülerle buluşuyordu. Böylece düşman savunmasının ikmal yolları kapatılarak; düşman ikmal yapamıyor; iaşeden (yemek- içmek) yoksun kalıyor ve yıpranıyordu. Mekanize piyade bu sırada düşman savunmasına arkadan saldırıya geçerken, piyade ise cephe hattından topçu ve hava desteği ile birlikte düşmanı yok ediyordu. Ne olduğuna şaşıran, mühimmatsız ve iaşesiz kalan düşman toplu bir biçimde teslim alınıyordu.
Yıldırım Savaş taktiğinde modern silahlar ve hızlı teknolojik iletişim bel kemiğidir. Örneğin Büyük Taarruz sırasında Türk komuta merkezi ile yıldırım harekatı yapan süvariler arasında bilgi alışverişi atlı süvari posta tarafından sağlanır; bazen gün boyunca ne yaptıklarına dair haber alınamazdı. Fakat bu modern sistemde teknolojinin de etkisiyle planlar daha sağlıklı uygulanabiliyordu.
Almanlar bu taktik ile Polonya, Fransa, Yugoslavya, Yunanistan, Kuzey Afrika ve Rusya harekatları yapmıştı. Müthiş başarılar elde etmişlerdi. Fakat bu taktik Rus bozkırlarında tutmadı. Çünkü uygun hava ve arazi şartları buna müsait değildi. Dünya tarihinin en büyük kara harekatı olarak tanımlanan Barbarossa Harekatı ile Sovyet Rusya'yı işgale başlayan yaklaşık 5 milyon civarındaki Mihver Orduları, Aralık 1941'e kadar Sovyetleri Doğu Cephesi'nde Moskova önlerine kadar attı. Aşırı soğuk hava şartları, Sovyetlerin sert savunmaları ve daha birçok nedenle birlikte 1942'den itibaren Alman orduları Stalingrad'da, Moskova önlerinde durduruldu. Hitler, asıl amacı olan Moskova'ya giremedi. Fakat Almanlar, oraya kadar başarı ile ilerlemişlerdi. Hitlerin inatla mücadeleye devam isteği, Alman askerlerinin perişan halde geri çekilmesiyle sona erecekti. Taktik amacına bu sefer ulaşmadı.
Blitzkrieg doktrini; I. Dünya Savaşı'ndaki katı siper savunmasına karşı tezdir. Doğru yer ve zamanda uygulandığında kısa sürede çok büyük askeri başarılar getiririr. Bu tez II. Dünya Savaşı'nın başlarında Almanya açısından müthiş sonuçlar vermiştir. Fakat Doğu Cephesi'nde yaz ve kış hava şartlarının uygun olmayışı, lojistikten iletişime her şeyi etkilemiştir. Böylece istenilen sonuca ulaşılamamıştır. Bununla birlikte Batı Cephesindeki hava üstünlüğünün de kaybedilmesi Almanların II. Dünya Savaşı'ndan yenik ayrılmasına yol açmıştır.
KAYNAKÇA:
→ÇINAR, Burak, YALÇINKAYA, Haldun, ''Blitzkrieg’in II. Dünya Savaşı Öncesi Uygulaması: Büyük Taarruz.'', Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi CTAD, Yıl 5, Sayı 9, Bahar 2009, 77-96.
Makaleye genel ağdan ulaşmak için BKZ.
https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/69633/makaleler/9/arastirmax-blitzkriegin-ii.dunya-savasi-oncesi-uygulamasi-buyuz-taarruz.pdf
→ ''Blitzkrieg Nedir? Blitzkrieg Savaş Taktiği, 2. Dünya Savaşı'nın Seyrini Nasıl Değiştirdi?'', Evrimağacı internet sitesi, 14 Haziran 2020. BKZ.↴
https://evrimagaci.org/blitzkrieg-nedir-blitzkrieg-savas-taktigi-2-dunya-savasinin-seyrini-nasil-degistirdi-8880
→Süleyman DUMAN, ''Sad Taarruz'', Akademik Tarih, 8 Şubat 2019. BKZ.↴
https://www.akademiktarihtr.com/sadtaarruz/
→Atilla KOLLU, ''Büyük Zafer (Öncesi ve Sonrası İle), Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:VIII, Sayı:24, Temmuz 1992, 481-560.
Blitzkrieg (Yıldırım Harbi); Almanya'nın II. Dünya Savaşı'nda düşmana uçaklar ve tanklarla aniden saldırıp, yarma harekatı düzenleyip, planlanan alanları hızlı biçimde ele geçirme ile uyguladığı savaş stratejisi-doktrinidir. Almanların tarihe geçmiş savaş taktik biçimidir. Bu doktrin, Almanlar tarafından modern bir savaş taktiği olarak geliştirilmiş olması ile birlikte tarihte de örnekleri görülmemiş şey değildir. Bu örnekler Blitzkrieg'in geliştirilmesine ilham kaynağı olmuştur. Bu taktiği geliştiren, modern bir savaş doktrini haline getiren, bir Alman taktiği olarak anılmasını sağlayan kişi ise strateji ustası General Heinz Guderian idi.
Konu ile ilgili ÖZET ANLATIM için BKZ.↴
http://www.sessiztarih.net/2020/06/yildirim-harbi-blitzkrieg-nedir-ozet.html
 |
| Foto-Kaynak: primevideo.com sitesi |
Yıldırım Harbi, dünya savaş tarihinde daha önce bazı özellikleriyle kullanılmıştı. Moğollar, kendilerinden sayıca üstün Harzemşah ordularını yenerken; Cengiz Han'ın süvarilerden oluşan Moğol ordusu, beklenmedik zamanlarda yıldırım saldırıları yapıp Harzemşah ordusunu bitkin düşürüp yok etmişti.
Türk savaş tarihinde de yıldırım harbi teknikleri uygulanmıştır. Bunun, biri facia diğeri zaferle sonuçlanan iki en bilindik örneği vardır: Birisi I. Dünya Harbi sırasında Kafkas Cephesinde planlanan Sarıkamış harekatıdır. Kış şartları, yapılacak ani yarma harekatlarına fırsat vermemiş ve bir facia ile sonuçlanmıştır. Diğer örnek ise Başkomutanlık Savaşı ve Büyük Taarruz'da, taarruzun temel planını oluşturan ve büyük başarıyla çıkılan ''SAD'' planı çerçevesindeki taktiksel harekattır.
Plana göre kısaca; Yunan Ordusu, Türk 2. Ordusu tarafından oyalanacak; 1. Ordu ve 5. Süvari Kolordusu Afyon'un güneyinde kuşatma harekatı yapacak; Türk süvarileri düşman hatlarının gerisine sızarak düşmanın ikmal yollarını kesecek; I. ordu bu esnada ani bir hareketlenmeyle düşman ordusunu merkezden yarmaya çalışacaktı. Gerçekten de Türk orduları günlerce sessiz sedasız biçimde kilometrelerce hareket etmiş; düşmanın hiç beklemediği bir dönemde, ani bir topçu saldırısı ile birlikte başlayan süvari yıldırım saldırıları, düşmanın savunma hattı kuramadan dağılıp kaçmasına yol açmıştır. Yunanlılar neye uğradığını şaşırmıştır. Bu yıldırım harekatı neticesinde 2 haftada 150 bin kilometrekare alanda düşmanı dışarı çıkarmak; çoğu kimseler tarafından imkan verilen bir şey değildir. Türk orduları iki haftada yaklaşık 500 kilometreye yakın mesafe kaydetmişlerdir. Kurtuluş Savaşı'na da katılan, harp tarihçisi Orgeneral Ali Fuat Erden'e göre Türk Orduları ''motorsuz yıldırım harbi'' yapmıştı.
 |
| SAD Taarruz Planı |
 |
| Foto- Kaynak: ZDF.de |
Blitzkrieg, savaşlarda modern saldırı sistemlerine geçiştir. En kritik özellikleri ani-hızlı bir biçimde düşmanı yarma harekatına girişmektir. II. Dünya Savaşı'na kadar yıldırım harekatı taktiği kullanan ordular, yarma harekatlarını hızlı atlı askerleri (süvari) ile yaptılar. Fakat Blitzkrieg'de Almanlar bu görevi tanklara verdiler. Teknolojik savaş tasarımlarını bu strateji noktasında yürüttüler. Kullandıkları teknolojik savaş araçları yıldırım savaşının süresini kısalttı.
Almanların blitzkrieg (yıldırım savaş) taktiği uygulanırken; ilk önce sessiz sedasız biçimde düşmanın en zayıf bölgeleri kollanıyordu. Bu tespit ile birlikte Alman uçakları tespit edilen bölgeye bomba yağdırmaya başlıyordu. Tanklardan oluşan taarruz mihveri, bu bölgede siklet merkezi oluşturarak düşman savunmasını yarmaya başlıyordu. Zırhlı Alman birlikleri hızla düşmanın arka saflarına sarkarken; arkadan gelen destekli mekanize piyade bu düşman savunma yarığını iyice genişletmekte idi. Bu sırada tanklar düşman cephesinin gerisinde beklemeksizin ilerliyor; harekatla aynı anda düşman savunma hattı gerisindeki müstahkem mevkileri (sağlam savunma siperleri) tutmuş olan Alman paraşütçülerle buluşuyordu. Böylece düşman savunmasının ikmal yolları kapatılarak; düşman ikmal yapamıyor; iaşeden (yemek- içmek) yoksun kalıyor ve yıpranıyordu. Mekanize piyade bu sırada düşman savunmasına arkadan saldırıya geçerken, piyade ise cephe hattından topçu ve hava desteği ile birlikte düşmanı yok ediyordu. Ne olduğuna şaşıran, mühimmatsız ve iaşesiz kalan düşman toplu bir biçimde teslim alınıyordu.
Yıldırım Savaş taktiğinde modern silahlar ve hızlı teknolojik iletişim bel kemiğidir. Örneğin Büyük Taarruz sırasında Türk komuta merkezi ile yıldırım harekatı yapan süvariler arasında bilgi alışverişi atlı süvari posta tarafından sağlanır; bazen gün boyunca ne yaptıklarına dair haber alınamazdı. Fakat bu modern sistemde teknolojinin de etkisiyle planlar daha sağlıklı uygulanabiliyordu.
Almanlar bu taktik ile Polonya, Fransa, Yugoslavya, Yunanistan, Kuzey Afrika ve Rusya harekatları yapmıştı. Müthiş başarılar elde etmişlerdi. Fakat bu taktik Rus bozkırlarında tutmadı. Çünkü uygun hava ve arazi şartları buna müsait değildi. Dünya tarihinin en büyük kara harekatı olarak tanımlanan Barbarossa Harekatı ile Sovyet Rusya'yı işgale başlayan yaklaşık 5 milyon civarındaki Mihver Orduları, Aralık 1941'e kadar Sovyetleri Doğu Cephesi'nde Moskova önlerine kadar attı. Aşırı soğuk hava şartları, Sovyetlerin sert savunmaları ve daha birçok nedenle birlikte 1942'den itibaren Alman orduları Stalingrad'da, Moskova önlerinde durduruldu. Hitler, asıl amacı olan Moskova'ya giremedi. Fakat Almanlar, oraya kadar başarı ile ilerlemişlerdi. Hitlerin inatla mücadeleye devam isteği, Alman askerlerinin perişan halde geri çekilmesiyle sona erecekti. Taktik amacına bu sefer ulaşmadı.
 |
| Barbarossa Harekatı |
Derleyen: Ali ÇİMEN
KAYNAKÇA:
→ÇINAR, Burak, YALÇINKAYA, Haldun, ''Blitzkrieg’in II. Dünya Savaşı Öncesi Uygulaması: Büyük Taarruz.'', Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi CTAD, Yıl 5, Sayı 9, Bahar 2009, 77-96.
Makaleye genel ağdan ulaşmak için BKZ.
https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/69633/makaleler/9/arastirmax-blitzkriegin-ii.dunya-savasi-oncesi-uygulamasi-buyuz-taarruz.pdf
→ ''Blitzkrieg Nedir? Blitzkrieg Savaş Taktiği, 2. Dünya Savaşı'nın Seyrini Nasıl Değiştirdi?'', Evrimağacı internet sitesi, 14 Haziran 2020. BKZ.↴
https://evrimagaci.org/blitzkrieg-nedir-blitzkrieg-savas-taktigi-2-dunya-savasinin-seyrini-nasil-degistirdi-8880
→Süleyman DUMAN, ''Sad Taarruz'', Akademik Tarih, 8 Şubat 2019. BKZ.↴
https://www.akademiktarihtr.com/sadtaarruz/
→Atilla KOLLU, ''Büyük Zafer (Öncesi ve Sonrası İle), Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:VIII, Sayı:24, Temmuz 1992, 481-560.
Yorumlar
Yorum Gönder