Üretici ve tüketicinin zarara uğramaması amacıyla, üretilen malların kalite standartlarına uygun bir biçimde resmi makamların fiyat belirlemesi sistemine Narh Sistemi denir. Osmanlıca sözlük anlamı; Çarşıda, pazarda satılan ürünler için resmi makamlarca gösterilen fiyat, demektir.Temel zaruri ihtiyaç maddelerinin azami satış fiyatlarını devletin belirlediği sistemdir. Bu arada Osmanlı Devleti'nde XIX. yüzyılın ikinci yarısına kadar her türlü mal ve hizmet narha tabi tutulmuştur.
Narh sisteminde amaç; halkın ihtiyaç duyduğu temel maddelerin uygun fiyatla piyasaya sürülmesidir. İslam hukukçuları arasında tartışma konusu olan ve bir kesiminin caiz görmediği sistemdir. İslâm hukukçuları, başlangıçta narh uygulamasını serbest piyasa ve mal
talebinin sınırlı olduğu ortamlarda yasaklamışlardı. Amaçları, Hz. Muhammed'in hadisinden hareketle özellikle kıtlığı önlemekti. Fakat daha sonra
serbest piyasadaki ürün çeşidinin artması dolayısıyla da arza bağlı olarak tekelciliğin
de artacağı korkusuyla narh uygulaması gerekli görülmüştü.
Osmanlı Devleti ise bu sisteme halkın refahı amacıyla önem vermiştir. Sistemin denetlenmesinde hassasiyet gösterilmiş, en yukarıdan bizzat padişahlar ve sadrazamlar tarafından üzerinde durulan bir konu olmuştur. Narh sistemi dışına çıkıp fahiş fiyatta mal satanlara ya da sisteme aykırı diğer hareketlerde bulunanlara falaka, dükkanının önünde kulağından asma gibi cezalar verilmiştir. Bu arada Osmanlılar rekabetin olduğu ithal mallara asla müdahale etmediler. Tekelleşmenin önüne geçmek için rekabetin olmadığı iç piyasalara müdahale edilmiştir.
Temel tüketim maddeleri olan ekmek, peynir, yağ et gibi temel gıda maddelerine, sebze- meyve fiyatlarına ve buna benzer bir çok ürün ve maddeye narh sistemi uygulanmıştır. Ayrıca Ramazan ayına girilmeden hemen önce fiyatlar sisteme göre belirlenmiştir.
Ayrıca Özet Bilgi İçin BNZ.→Narh Sistemi Nedir? ↴
http://www.sessiztarih.net/2014/06/narh-sistemi-nedir.html
Derleyen: Ali ÇİMEN
http://www.sessiztarih.net/2014/06/narh-sistemi-nedir.html
Derleyen: Ali ÇİMEN
Kaynakça:
→Özden AYDIN, ''SİVAS’TA 1794-1798 YILLARI ARASINDAKİ ÇEŞİTLİ YİYECEK FİYATLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ'', Celal Bayar Üni. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:13, Sayı: 1, 2018, s. 157-168.
→TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt: 32, İstanbul 2006, s. 391-392.
→Ferit DEVELLİOĞLU, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi yayınları, Ankara, 2005, s. 807.
Yorumlar
Yorum Gönder