Ana içeriğe atla

Kuleli Olayı Nedir?

  Osmanlı sultanı Abdülmecid'i tahttan indirerek yerine Abdülaziz'i tahta çıkarmak amacıyla yapılan darbe girişimine Osmanlı tarihinde Kuleli Olayı denir.

   Olayın davasının görüldüğü yerden adını alan Kuleli Olayı, darbe girişimini gerçekleştiren ekipten bir kişinin ihbarı ile ortaya çıkarıldı. 13 Eylül 1859'da Serasker Rıza Paşa, Sultan Abdülmecid'in huzuruna çıkar. Cuma selamlığı sırasında Kılıç Ali Paşa camiisinde kendisine suikast düzenleneceğini bildirir. Padişah, bu durum karşısında suikastı tertipleyen kişileri tutuklatır. Dönemin önemli askeri yetkililerinden Şeyh Ahmet, Cafer Dem Paşa, Hüseyin Daim Paşa, muhallebici Erzurumlu Mehmet, Tophane-i Amire katiplerinden Arif Bey gibi isimlerin bulunduğu bir çok kişi tevkif edilir (tutuklanır). Tutuklanan askerler Seraskerat Dairesi'ne götürülürken diğer sanıklar Kuleli Askeri Lisesi'ne götürülür. Yargılama Kuleli Askeri Lisesi'nde yapılır. Olay da adını buradan almıştır.

  Tutuklanan 41 civarındaki isim, Şeriatı Tutma Cemiyeti ya da Fedailer Cemiyeti adıyla anılan örgütün üyeleriydi. Dava sonucunda 5 idam cezası ile birlikte bir çok müebbet hapis ve sürgün cezası çıktı. Sanıklardan Cafer Dem Paşa, yargılanmaya götürülürken kendini denize atmak suretiyle intihar etmişti. Vefatı nedeniyle hakkındaki idam kararı gıyaben verildi.  Sultan Abdülmecit, çıkan idam kararlarını daha sonra müebbet hapse çevirmişti.

  Darbecilerin amaçları kesin olarak bilinmemekle birlikte ortaya çıkan ortak yorum; 1856 Islahat Fermanı ile gayrimüslimlere birçok hak tanınmasına bir tepki hareketi olarak adlandırılmaktaydı. En azından görüntü böyleydi. Dönemin önemli aydınlarından Namık Kemal ve Şinasi, yargılamanın hukuksuzluğuna vurgu yapmıştı. Osmanlı'da şaşkınlığa neden olan bu darbe girişimi, başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Fakat dönemi inceleyen tarihçiler, özellikle yabancı yazarlar (Engelhardt, İngiliz ajanı Vambery) Kuleli Olayı'nı ilk meşrutiyet çabaları olarak nitelemiştir.

Derleyen: Ali Çimen

Yorumlar

  1. Takvim-i Vekayi'den:“Halk arasında kargaşalık çıkarıp kanun ve düzeni bozmak ve kan dökmek gibi türlü alçaklıklara girişmeye kararlı bir ittifak karşısındayız. Bunlar fesat tuzaklarına düşürmek istedikleri hafif beyinlileri aldatmak için ‘Bizimle beraber şu kadar bin adam ile devletin tepesindeki yöneticiler ve medrese hocalarından çok sayıda kişi var’ diyerek türlü yalan ve iftiraları atmaktan çekinmemektedirler. İşte tasarladıkları darbenin zamanında haber alınmasıyla devlet ve milleti bu büyük fitneden korumak mümkün olmuştur...”

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Misak-ı Milli'den Verilen İlk Taviz Neresidir?

Misak-ı Milli'den verilen ilk taviz Batum'dur . Sovyet Rusya ile TBMM arasında 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Anlaşması'nda Sovyetler, TBMM'nin Misak-ı Milli sınırlarını tanımıştı. Ancak Sovyetler Birliği TBMM'nin daha önce Ermenistan ve Gürcistan ile imzaladığı anlaşmalarda belirlenen sınırı, Batum'un Gürcistan'a bırakılması şartıyla tanıdı. Gürcistan, Bolşevik rejiminin önemli uydu devletlerinden biri haline gelmişti. Lazistan'ın liman kenti Moskova Anlaşması ile Gürcülere bırakılmasına rağmen 20 Mart 1921'de Sovyetlerin ünlü Kızıl Ordu birlikleri, bölgedeki TBMM birliklerine saldırmış, hatta bir kısmını esir almıştı. Çünkü Moskova Anlaşması'nın haberi Batum'a ulaşmamıştı.  BATUM

Hicrî Takvim Miladi Takvime Nasıl Çevrilir?

Örnek: Hicrî 1431 yılını Miladi Takvime Çevirme Aşamaları: I. Aşama : 1441 Hicrî yıl 33 sayısına bölünür. Çünkü 1 Hicri yıl yaklaşık 354 gündür. Hicrî takvim kamerî, yani aya dayalı düzenlenir. Güneşe dayalı düzenlenen Miladi Takvimde ise 1 miladi yıl yaklaşık 365 gündür. İki takvim arasında bir yıllık sürede 11 günlük fark görülür. Bu fark toplamda her 33 yılda 1 yıl olmuş olur. 1431/ 33 = 43,36...→ yaklaşık 43. Böylece 33 yılda 1 yıllık farktan 1431 yılda kaç yıl fark olduğu ortaya çıkar. II. Aşama :  Yukarıda çıkan sonuç, Hicri yıldan çıkarılır. 1431-43= 1388 Böylece Hicri Takvimin Miladi takvim ile arasındaki fark düzeltilmiş oldu. III. Aşama : Yukarıda çıkan sonuç yıl farkı alınmış hicri tarihtir. Son olarak bu sonuca iki takvim arasında 622 yıl farkı eklenir. Hicrî Takvim başlangıcı, İslam Dini Peygamberi Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye Hicreti olayıdır. Bu olay Miladi 622'de olmuştur. 622 rakamı   iki takvim arasındaki yıl farkı

Atatürk Dönemi Türkiye- Fransa Arasındaki Sorunlar Nelerdir?

* Osmanlı Borçları Özet için BKZ.↴ http://www.sessiztarih.net/2020/06/osmanli-borclari-dis-borc-sorunu-ozet.html Ayrıntı bilgi için BKZ.↴ http://www.sessiztarih.net/2020/06/osmanli-borclari-dis-borclar-sorunu.html * Yabancı Okullar Özet bilgi için BKZ. ↴ http://www.sessiztarih.net/2020/06/yabanci-okullar-sorunu-ozet.html Ayrıntı bilgi için BKZ.↴ http://www.sessiztarih.net/2020/06/osmanlidan-turkiyeye-yabanci-okullar.html * Hatay Sorunu * Bozkurt-Lotus Olayı Konu ayrıntısı için içeriğe BKZ↴ http://www.sessiztarih.net/2020/06/bozkurt-lotus-davasi-ve-onemi-nedir.html * Adana- Mersin Demiryolu'nun Millileştirilmesi