7 Haziran 1945'te, Cumhuriyet Halk Partisi içinde yer alan dört siyasetçi; Celal Bayar, Fuat Köprülü, Adnan Menderes, Refik Koraltan'ın meclise önerge sunması ile Türkiye siyasetinde yeni bir döneme girilmesi sürecini ifade eden kavramdır. Dörtlü Takrir (önerge) ile siyasette yeni bir oluşum başlamıştır. "Yeter söz milletin" sloganı ile 7 Ocak 1946'ta, adları geçen dört kişi tarafından Demokrat Parti kurulmuştur.
CHF'nin Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu tasarısı mecliste tartışılırken parti içindeki muhalif sesler yükselmiş; tasarıya sert biçimde karşı çıkışlar olmuş; muhalefet bu süreçten itibaren kopuşa doğru ilerlemişti. Cumhuriyet Halk Fırkası içindeki ufak gruplaşmalar ve ayrışmalar, bu tasarı tartışmalarıyla iyiden iyiye belirginleşti. Yeni oluşumlara zemin hazırlandı. Sonunda da Dörtlü Takrir doğdu.
 |
| A. Menderes- R. Koraltan- C. Bayar- F. Köprülü |
Dörtlü Takrir tarafından TBMM'ye sunulan önerge; demokrasinin ruhundan uzaklaşıldığı, yönündeydi. Önerge 12 Haziran'da reddedildi. Fakat CHP içindeki bu muhalif yapı sesini gazetelerde de yükseltti. Çok geçmeden Menderes ve Köprülü partiden ihraç edildi. Sonra da Koraltan ihraç edildi. Celal bayar ise hem partiden hem de milletvekilliğinden istifa etti. Böylece Demokrat Parti oluşum süreci Türkiye'de başladı.
Derleyen: Ali ÇİMEN
Kaynakça:
→Işıl TUNA,"VERİLİŞİNİN 70. YILINDA
DEMOKRATİKLEŞME BELGESİ OLARAK
TÜRK SİYASAL HAYATINDA DÖRTLÜ TAKRİR", Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XV/30 (2015-Bahar), ss.203-219.
→Erdal İNCE, "KÖYLÜYÜ TOPRAKLANDIRMA KANUNU’NUN TÜRK
SİYASAL YAPISININ OLUŞUMU ÜZERİNDEKİ
ETKİLERİ", Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi (ÇTTAD), V/13, (2006/Güz), s.s. 59–78.
→Mehmet Korkud AYDIN, "CHP’DE PARTİ İÇİ MUHALEFETİN İLK ÖRNEĞİ: ÇİFTÇİYİ
TOPRAKLANDIRMA KANUNU VE TBMM’DE YAŞANAN
TARTIŞMALAR", Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.41, 2018, s. 359-384.
Yorumlar
Yorum Gönder