Hukukçu, devlet adamı ve halk önderi olan Muhammed Ali Cinnah, Pakistan'ın kurucusu ve ilk devlet başkanıdır. Muhammed Ali Cinnah'ın en önemli özelliklerinden biri ise Mustafa Kemal Atatürk'ü örnek almasıdır. I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'ni savunan, Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra ise Türkiye ile yakından ilgilenen ve Pakistan'ı kurduktan sonra da iki ülke arasındaki ilişkileri artırmaya çalışan Muhammed Ali Cinnah, "Pakistan'ın Atatürk'ü" olarak anılmıştır.
Cinnah, 25 Aralık 1876'da Karaçi'de doğdu. Hukuk eğitimini Londra'da tamamladı. 1896'da Hindistan'a dönerek Bombay'da avukatlığa başladı. Bir süre yargıçlık yaptıktan sonra siyasetle aktif olarak ilgilenmeye başladı. 1916'da All İndia Muslim League'nin başkanı oldu. Hindistan'daki bağımsızlık mücadelesinin ve Hint-Müslüman birliğinin önemli bir ismi oldu. O dönemde Hintli Hinduların lideri Gandhi (Gandi), Hintli Müslümanların Lideri ise Cinnah'dı. Gandhi ile siyasi anlaşmazlıklar yaşadı. Bu yüzden üye olduğu politik yapılardan ayrılmaya başladı. Bu süreçte Hindular ile Müslümanlar arasındaki ayrışmalar hızlanacak ve çatışmalar başlayacaktı. Ayrıca Cinnah, hilafet yapısına da karşı çıktı.
Bir süre sonra tekrar aktif siyasete dönen Muhammed Ali Cinnah, ünlü düşünür ve şair Muhammed İkbal ile tanıştı. 1934'te All İndia Muslim League'nin başkanlığına seçildi. Hintli Müslümanların haklarını savunan bu yapıyı daha aktif bir yapıya dönüştürdü. 1930'lu yıllarda Müslümanların ayrı bir devlet kurma fikri de hızlıca yayılmaya başlamıştı. Cinnah uzun süre Hindu- Müslüman birliğini savunmuştu. Fakat süreç içinde o da bağımsız Müslüman devleti kurma fikrine doğru ilerledi.
Cinnah, II. Dünya Savaşı döneminde bağımsız ülke kurma çalışmalarını hızlandırdı. 22-23 Mart 1940'da, Lahor'da, Cinnah başkanlığında yapılan toplantı ile bağımsızlık kararı alındı. Bu karara "Lahor Tasarısı" ya da "Pakistan Kararı" denir. İngiltere'nin Hindistan bölgesine 1947'de bağımsızlık onayı vermesi ile 14 Ağustos 1947'de Hindistan ve Pakistan devletleri kuruldu. Muhammed Ali Cinnah böylece Pakistan'ın ilk genel valisi sıfatını elde etti. 11 Eylül 1948'de vefat eden Cinnah, "Büyük Önder" ve "Milletin Babası" olarak anıldı.
Derleyen: Ali ÇİMEN
KAYNAKÇA:
→ Dr. N. Ahmet ASRAR, "İki Halk Kahramanı M. Kemal Atatürk ve M. Ali Cinnah", I. Uluslararası Atatürk ve Türk Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri→ Genel ağdan ulaşmak için BKZ. ↴
https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-78705/iki-halk-kahramani-m-kemal-ataturk-ve-m-ali-cinnah---dr-.html
→TDV İslam Ansiklopedisi, CİNNAH, Muhammed Ali, Cilt:8, İstanbul, 1993, s. 15-16.
Ankara-Çankaya'daki Cinnah Caddesi, adını Pakistan'ın kurucusu Muhammed Ali Cinnah'tan alır.
YanıtlaSil