Ana içeriğe atla

Ahıska Türkleri Kimdir?

     Ahıska, Türkiye’nin kuzeydoğusunda, Gürcistan topraklarının içinde Ardahan’ın Posof ve Çıldır ilçelerine komşu olan bir Gürcistan vilayetidir. Gürcistan’daki Mesheti bölgesindeki Türk nüfustur.


   Ahıska Türkleri, İskit Türklerinin Kıpçak boyundan gelmektedir. Kür, Çoruh, Aras nehirlerinin geçtiği yerlerde yaşayan Türkler ile aynı soydandır. Hatta Ardahan’ın Posof ilçesi halkının yüzde sekseni 1600’lü yıllarda Ahıska’dan gelmiştir.

   Osmanlı devrinde Lala Mustafa Paşa, 8 Ağustos 1578’de İranlıların idaresindeki Ahıska’yı Osmanlı topraklarına kattı. Yaklaşık 250 yıl Osmanlı idaresinde kalan Ahıska, 1828’de Rus işgaline uğradı. 12 Ekim 1829’daki Edirne Anlaşması ile Posof ve Çıldır’dan ayrı olarak Rusya’ya bağlandı. 1917’den 1921’e kadarki süreçte İngiltere, Gürcistan ve TBMM arasında el değiştirdi. 16 Mart 1921 Moskova Anlaşması ile Rusya’da kaldı.




   Bu tarihten sonra Rusya’ya bağlı yaşayan Ahıska bölgesi Türkleri, kültürel bir asimilasyon devresi geçirmeye başladı. Ahıskalılar önce Arap, sonra Latin ve Kiril alfabesi ile eğitim görmeye başladılar. Soyadları Gürcüceye çevrildi. 1938 Sovyet anayasasında Azerbaycan milleti olarak belirtildi. Dilleri ise Azerice olarak kayıtlara geçti. 1940’dan sonra ise resmi dilleri bu sefer Gürcüceye çevrildi.

   Kimi halk liderleri ve aydınlar Sibirya’ya sürüldü. Yaşlı, çocuk kim varsa evlerinden alınarak demiryolu yapımı amacıyla Borcum’a götürüldü. Borcum-Vale arasındaki 70 kmlik demiryolu Ahıskalı Türklerin bedenen çalışmasıyla 4 yılda bitirildi. Bu esnada yüzlerce insan kötü şartlardan ötürü yaşamını yitirdi. Ahıska Türklerini sürgüne götürecek demiryolunu bile kendileri zoraki yapmıştı.

   14 Kasım 1944 yılında büyük sürgün başladı. Ahıska Türkleri Gürcistan’ın doğu ilçelerine sürülmeye başlandı. 1944 Temmuz ayından itibaren ise bu sefer sürgün alanı olarak Orta Asya ülkeleri seçildi. 13-14 Kasım 1944 yılında geceleyin, onbinlerce Rus askeri Ahıska köylerine geldi. Her eve üçerli beşerli giren askerler evde bulunanları birkaç saat içinde çıkararak köy meydanında toplamaya başladılar. Arabalara doldurulan halk, tren istasyonlarına götürüldü. Gelen yük trenleri büyük sürgünün habercisiydi. Çok kötü şartlar altında yaklaşık bir buçuk aylık yolculuktan sonra 100-120 bin civarındaki Ahıska Türkü, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’a yerleştirildi.


Kaynak: Ben de Ahıskalıyım, Şemsettin Musaoğlu, İzmir, 2007

 Derleyen: Ali ÇİMEN

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Misak-ı Milli'den Verilen İlk Taviz Neresidir?

Misak-ı Milli'den verilen ilk taviz Batum'dur . Sovyet Rusya ile TBMM arasında 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Anlaşması'nda Sovyetler, TBMM'nin Misak-ı Milli sınırlarını tanımıştı. Ancak Sovyetler Birliği TBMM'nin daha önce Ermenistan ve Gürcistan ile imzaladığı anlaşmalarda belirlenen sınırı, Batum'un Gürcistan'a bırakılması şartıyla tanıdı. Gürcistan, Bolşevik rejiminin önemli uydu devletlerinden biri haline gelmişti. Lazistan'ın liman kenti Moskova Anlaşması ile Gürcülere bırakılmasına rağmen 20 Mart 1921'de Sovyetlerin ünlü Kızıl Ordu birlikleri, bölgedeki TBMM birliklerine saldırmış, hatta bir kısmını esir almıştı. Çünkü Moskova Anlaşması'nın haberi Batum'a ulaşmamıştı.  BATUM

Hicrî Takvim Miladi Takvime Nasıl Çevrilir?

Örnek: Hicrî 1431 yılını Miladi Takvime Çevirme Aşamaları: I. Aşama : 1441 Hicrî yıl 33 sayısına bölünür. Çünkü 1 Hicri yıl yaklaşık 354 gündür. Hicrî takvim kamerî, yani aya dayalı düzenlenir. Güneşe dayalı düzenlenen Miladi Takvimde ise 1 miladi yıl yaklaşık 365 gündür. İki takvim arasında bir yıllık sürede 11 günlük fark görülür. Bu fark toplamda her 33 yılda 1 yıl olmuş olur. 1431/ 33 = 43,36...→ yaklaşık 43. Böylece 33 yılda 1 yıllık farktan 1431 yılda kaç yıl fark olduğu ortaya çıkar. II. Aşama :  Yukarıda çıkan sonuç, Hicri yıldan çıkarılır. 1431-43= 1388 Böylece Hicri Takvimin Miladi takvim ile arasındaki fark düzeltilmiş oldu. III. Aşama : Yukarıda çıkan sonuç yıl farkı alınmış hicri tarihtir. Son olarak bu sonuca iki takvim arasında 622 yıl farkı eklenir. Hicrî Takvim başlangıcı, İslam Dini Peygamberi Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye Hicreti olayıdır. Bu olay Miladi 622'de olmuştur. 622 rakamı   iki takvim arasındaki yıl farkı

Atatürk Dönemi Türkiye- Fransa Arasındaki Sorunlar Nelerdir?

* Osmanlı Borçları Özet için BKZ.↴ http://www.sessiztarih.net/2020/06/osmanli-borclari-dis-borc-sorunu-ozet.html Ayrıntı bilgi için BKZ.↴ http://www.sessiztarih.net/2020/06/osmanli-borclari-dis-borclar-sorunu.html * Yabancı Okullar Özet bilgi için BKZ. ↴ http://www.sessiztarih.net/2020/06/yabanci-okullar-sorunu-ozet.html Ayrıntı bilgi için BKZ.↴ http://www.sessiztarih.net/2020/06/osmanlidan-turkiyeye-yabanci-okullar.html * Hatay Sorunu * Bozkurt-Lotus Olayı Konu ayrıntısı için içeriğe BKZ↴ http://www.sessiztarih.net/2020/06/bozkurt-lotus-davasi-ve-onemi-nedir.html * Adana- Mersin Demiryolu'nun Millileştirilmesi