Türkiye'nin bağımsızlığının tanındığı Lozan Anlaşması, "20 Kasım 1923- 4 Şubat 1923 I. Lozan Görüşmeleri; 23 Nisan 1923- 24 Temmuz 1923 II. Lozan Görüşmeleri" diye, 2 dönem gerçekleşti. Lozan Anlaşması'nda Türkiye temsil edecek murahhas heyetin (delege kurulu) başına Mudanya Ateşkes Anlaşması'nda Türkiye'yi başarı ile temsil eden Batı Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Paşa, Dışişleri Bakanı sıfatı ile Atatürk'ün istekleri doğrultusunda kararname ile geçti.
Lozan Anlaşması'nda Türkiye'yi temsil eden Murahhas Heyet şu kişilerden oluşmaktaydı:
Baş Murahhas
(Baş Delege)Dışişleri Bakanı İsmet Paşa
Baş Murahhas Yardımcıları
(II. Delege)Sağlık Bakanı Dr. Rıza Nur
(III. Delege) Hasan (Saka) Bey
Müşavirler (Danışmanlar)
Dışişleri Bakanlığı Hukuk Danışmanı Münir (Ertegün) Bey
Bayındırlık Bakanlığı Müsteşarı (Danışmanı) A. Muhtar (Çilli) Bey
Burdur Milletvekili Prof. Veli (Saltık) Bey
Diyarbakır Milletvekili Zülfü (Tigrel) Bey
Adana Milletvekili Zekai (Apaydın) Bey
Maliye Denetleme Kurulu Başkanı Şefik (Başman) Bey
Vakıflar Hukuk Danışmanı Seniyüddin Başak
Deniz Yarbayı Şevket (Doruker) Bey
Kurmay Yarbay Tevfik (Bıyıklıoğlu) Bey
Adalet Bakanlığı Danışmanı Tahir (Taner) Bey
Dışişleri Hukuk Danışmanı Nusret (Metya) Bey
Dışişleri Siyasi İşler Müdürü Yusuf Hikmet (Bayur) Bey
Üniversite Öğretim Üyesi Prof. Zühtü (İnhan) Bey
Maliye'de Genel Müdür Fuat (Ağralı) Bey
Eski Bakan Mustafa Şeref (Özkan) Bey
Mülkiye Müfettişi Şükrü (Kaya) Bey
Kızılay II. Başkanı Hamit (Hasancan) Bey
Eski Maliye Bakanı Cavit Bey
Adalet Bakanlığı Mezhepler Müdürü Baha Bey
Manisa Milletvekili Mahmut Celaleddin (Celal Bayar) Bey
Mühendis Mehtebi Fransızca Öğretmeni Haim Naum Efendi
Basın Danışmanları
Ruşen Eşref Ünaydın
Yahya Kemal Beyatlı
Genel Sekreter ve Danışman
Reşit Saffet Atabinen
Sekreterler (Kâtipler)
Ali Türkgeldi
Mehmet Ali Balin
Cevat Açıkalın
Celal Hazım Arar
Saffet Şar
Süleyman Saip Kıran
Rıfat Bey
Dr. Nihat Reşat Belger
Atıf Esenbel
Sabri Artuç
Çevirmen
Robert Koleji İngilizce Öğretmeni Hüseyin Pektaş
DİKKAT: Yukarıdaki delegasyonda adı geçen kişiler, I. Dönem Lozan Konferansı'na (20 Kasım 1922- 4 Şubat 1923) katılan kişilerdir. Bu listeden; A. Muhtar Çilli, Veli Saltık, Zülfü Tigrel, Celal Bayar, Seniyüddin Başak, Şevket Doruker, Zühtü İnhan, Şükrü Kaya, Hamit Hasancan, Cavit Bey, Baha Bey, Haim Naum Efendi, Ruşen Eşref Ünaydın, Yahya Kemal Beyatlı, Raşit Saffet Atabinen, Mehmet Ali Balin, Cevat Açıkalın, Celal Hazım Arar, Saffet Şav, Süleyman Saip Kıran II. Lozan Görüşmeleri'ne (23 Nisan 1923- 24 Temmuz 1923) katılmamışlardır.
Dikkat: Türkiye'nin Paris Temsilcisi Ahmet Ferit (Tek) ve yardımcısı Hüseyin Ragıp (Baydur) Beyler Türkiye Lozan delegasyonuna yardımcı olmuşlardır.
Derleyen: Ali ÇİMEN
Kaynakça:
→Bilâl N. ŞİMŞİR, Lozan ve Sonrasında Sınırlar ve Boğazlar, İnönü Vakfı (Pembe Köşk) Dr. Bilal N. Şimşir Konferansı, 18 Kasım 2008.
Genel Ağdan ulaşmak için BKZ.↴
→Prof. Dr. Sadık TURAL, "Türkiye Cumhuriyeti'nin Tapu Tescil Anlaşması: Lozan", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:XIX, Sayı:55, Mart 2003, s. 1-16.
Yorumlar
Yorum Gönder