Ana içeriğe atla

Erdel Neresidir? Tarihi- Kısaca

  Günümüzde Romanya'nın kuzeybatısındaki Transilvanya olarak adlandırılan idari bölgenin Osmanlı dönemindeki adına Erdel denir. Osmanlı kaynaklarında Erdel, Erdelistan olarak anılan bölge Macarca "orman ötesi" anlamına gelir. 1920'de Romanya'ya katılması ile birlikte bölgenin adı, Latince "ormanlar ötesi ili" anlamına gelen Transilvanya olmuştur.

Transilvanya (Erdel)

  Tarih boyunca birçok ulusun himayesinde feodal bir yapıda yaşayan bölge, Osmanlı ile Macarlar arasında yapılan 1526 Mohaç Meydan Savaşı ile Osmanlılara bağlanmıştır. 1541'de Erdel, Osmanlılara bağlı haraçgüzâr statüsünde bir voyvodalık halini aldı. Erdel Prensliği 1699 Karlofça Anlaşması ile Osmanlı elinden çıktı. Avusturya'ya bırakıldı. 

  Avusturya ve Osmanlı'nın desteklediği Macarlar arasında bir mücadele bölgesi haline gelen Erdel, 1918'de bölgede yaşayan Romenlerin de etkisi ile Romanya'ya bağlandı. Bu sefer bölge Macar- Romen kapışma alanı haline geldi. II. Dünya Savaşı sonrasında, 1947 tarihinde Romanya, bölgede yaşayan Macarlara kültürel özerklik verme şartı ile kesin olarak Erdel'i aldı. Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku (Ceauşescu) döneminde Macarlara kültürel asimilasyon ve baskı uygulandı. Bu baskı dikta yönetimin bitmesi ile birlikte azaldı. Erdel Macarları haklarını aramaya devam etti.

Romanya 
  Uzun bir dönem Osmanlı idaresi altında yaşayan Transilvanya (Erdel) bölgesi, Romanya'nın sosyo-kültürel, ekonomik, sanayi gibi alanlarda en gelişmiş bölgelerinden biri olarak bilinmektedir.

Derleyen: Ali ÇİMEN

Kaynakça:

→TDV İslam Ansiklopedisi, ''Erdel", Cilt: 11, İstanbul 1995, s. 280-283.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Yurt Açan-Yurt Tutan-Yurt Kurtaran Savaşları Nedir?

Tarihte; Malazgirt Savaşı "Yurt Açan Savaş", Miryokefalon Savaşı "Yurt Tutan Savaş", Büyük Taarruz "Yurt Kurtaran Savaş", Dandanakan Savaşı "Devlet Kuran Savaş" olarak nitelendirilir.    26 Ağustos 1071'de Büyük Selçuklu Devleti ile Anadolu'ya egemen olan Bizans İmparatorluğu arasında Malazgirt Meydan Savaşı yapıldı. BSD Sultanı Alparslan'ın orduları Romen Diyojen'in Bizans Ordusunu hezimete uğrattı. Bu savaştan sonra Türkler Anadolu'yu yurt edinmeye başladı. " Anadolu'nun kapıları Türklere açıldı."    11 Eylül 1176'da Anadolu Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında Denizli-Isparta arasındaki bölgede Miryokefalon  ( Myriokephalon)  Savaşı yapıldı. Bizans İmparatorluğu'nun bu savaştaki amacı Türkleri Anadolu'dan çıkarmaktı. ASD Sultanı II. Kılıç Arslan'ın orduları Bizans ordularını bozguna uğrattı. Böylece Anadolu'nun Türk yurdu olduğu kesinleşti. Türklerin Anadolu'dan atılamay

Atatürk ve Dayısının Çiftliğindeki Günleri

Mustafa Kemal'in Çiftlik Hayatı Mustafa Kemal, Selanik Şemsi Efendi İlkokulu'nda okulun altıncı sınıfında, yani orta kısmının ikinci bölümünü de bitirdiği dönemde babası Ali Rıza Efendi'yi kaybetmenin (28 Kasım 1893) acısını yaşadı. Şok yaşayan aile Zübeyde Hanım'ın isteği üzerine bir müddet Selanik yakınlarındaki Langaza'ya gitti. Orada küçük Mustafa'nın dayısı Hüseyin Ağa, çiftlikte çalışıyordu. Zübeyde Hanım maddi zorluklar yüzünden bu tercihi yapmıştı. Çiftlikte dayısı Hüseyin Ağa ile birlikte çiftlik işlerine yardım etti. Doğayla iç içe oldu. El becerilerini geliştirdi. Bakla tarlsında bekçilik yaptı. Bu çiftlikte bir dönem kalan Mustafa Kemal öğrenim hayatına da ara vermek zorunda kalmıştı. Mustafa'yı buradaki Rum Kilise Okulu'na yollamayı düşünmüşlerse de kendisi buna karşı çıkmıştı. Çiftliğin Arnavut yazıcısı Kamil Efendi'nin ve komşuları Hatice Hanım'ın verdiği derslerden de memnun kalmamıştı. Eğitim imkanından yoksun kalan bu

Gülbank Duası Nedir?

      Tekke âyinlerinde, saraylarda yapılan merâsimlerde, yeniçerilerin törenlerinde hep bir ağızdan yüksek sesle okunan ilâhi ya da duâlara GÜLBANG (Gülbank) denir.   Gülbanklar genellikle Türkçe ve topluca edilen dualardır.  Allah'a yalvarıp yakarma için söylenen dualardır. Yapılacak, ortaya konulacak iş; hayır, mutluluk, başarı getirsin diye yapılan dualardır.   Osmanlıca sözlükte ise Gülbang-ı Muhammedî, ezan demektir. Yeniçeri Gülbankı    Özellikle Bektaşilik, Mevlevîlik ve diğer bazı tarikatlarda çok yaygın bir dua geleneğiydi. Osmanlı Devleti'ndeki en stratejik askeri bölüklerden biri olan Yeniçeri Ocağı'nda bu gelenek yüzlerce yıl sürdürüldü. Yeniçeriler Bektaşîydi,  Ocağ-ı Bektaşîyân'dı.   Ayrıca  Mehteran Bölüğünde mehterbaşı da gülbank okurdu.      Özellikle tarihi Edirne Kırpınar Yağlı güreşlerinde ve diğer yağlı güreşlerde gülbank geleneği günümüze dek sürdürülmüştür. Yine esnaf teşkilatı olan Ahilikte, çıraklık, kalfalık ve ustalık törenl