Cezayir ve Afrika Direnişinin Simgesi Kimdir?

    Cemile Buhayrat (Bouhired) Cezayir ve Afrika direnişinin ünlü halk kahramanı, kadın direnişçisidir. Cemile Buhayrad, 1962'de Cezayir'in bağımsızlığının birkaç ay öncesinde, serbest bırakılması sonrası Afrika Halklarının direnişinin simgesi haline gelmiştir.

  1935'te, Fransa işgali altındaki Cezayir'de, El-Kasba'da  doğdu. Annesi Tunus asıllı, babası Cezayirliydi. 7 erkek kardeşe sahipti. Ailesinin içindeki tek kız çocuğu idi. Ülkesi işgal altında bulunmasına ve bir Fransız okulunda okumasına rağmen güçlü Cezayirli kimliği öne çıktı. Okulda "Annemiz Fransa" andı okunurken "Annemiz Cezayir" dediği için cezalandırıldı. Bağımsızlıkçı kimliğinin şekillenmesinde cezalar yıldırıcı olmadı. Öğrencilik yıllarında Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesine (FLN) katıldı.

    8 Mayıs 1945'teki Setif Olayları, Cezayir gençliğinin bağımsızlıkçı fikirlerini güçlendirdi. Her türlü ayrımcılığı yapmaktan geri kalmayan Fransızlar, ekmeği bile sadece bölgedeki Avrupalılara dağıtıyordu. Cezayirliler ise arpa ekmeğine ulaşabiliyordu. Cezayirliler, adaletsizlikleri gösterilerle protesto etmek istiyordu. Tarihin kanlı katliamlarından biri olan Setif Katliamı'nda Fransızlar, paralı askerleri ile Cezayirlilere karşı kadın, çocuk demeden ağır bir katliama girişti. 8 Mayıs'ta Müttefiklerin Nazilere karşı zafer günü kutlamalarına katılan Cezayirliler Setif kasabasında uçaksavarlarla katledildi. 45 bin Cezayirli katledildi.

    Cemile Buhayrat, böyle bir süreçte henüz daha 20'li yaşlarda Cezayir'in bağımsızlığı için mücadele eden bir direnişçi oldu. Amcasını ve kardeşini bu direnişte kaybetti. Sömürgeci askerlere karşı bombalı eylemlere katıldı. Bu süreçte önemli bir isim haline geldi. 1957'de, direnişçi liderlerden Yusuf El Saadi'ye gizli belgeler ulaştırmaya çalışırken Fransız askerleri tarafından vuruldu. Yaralı olarak yakalandı. Günlerce omzundan yaralı bir halde, Barbados'ta işkence gördü. İşkence altında dahi konuşmadı. İdam cezasına çarptırıldı. Fransa'nın sömürgeci tutumuna karşı olan Fransız aydınların desteğini gördü. Avukatı Jacques Verges (Jak Verjes), büyük bir mücadele vererek dünya kamuoyuna işkenceleri anlattı. Dünyanın önemli liderleri ve Birleşmiş Milletler bu süreçte Cemile Buhayrad'ın affını istedi. Protesto mitingleri düzenlendi. Fransa uluslararası baskı karşısında geri adım attı. En sonunda Cezayir'in bağımsızlığından kısa bir süre önce, 1962'de Cemile Buhayrad'ı serbest bıraktı. "Cezayirli Cemile" direnişin simgesi oldu.

Derleyen: Ali ÇİMEN

Kaynakça:

→Arap Halklarının Mücadele Tarihinden: Cezayirli Cemile, Evrensel Gazetesi, 24 Mart 2017.

→Cemile Buhayrat, www.timeturk.com, 20 Kasım 2017.