Osmanlı Devleti Duraklama Döneminde, 1656'da, ulufeyi ayarı düşük ve geç aldıkları gerekçesiyle isyan eden yeniçerilerin, bir grup devlet adamını katlederek, çınar ağaçlarına astığı olaya Vak'a-i Vakvakiye (Çınar Vak'ası) denir.
Girit Kuşatmasından dönen Yeniçeriler, maaşlarını alamadıkları ya da ayarı düşük para ile maaş aldıklarını ve geç maaş aldıklarını öne sürerek şikayette bulundular. Şikayetlerin kulak ardı edilmesiyle 4 Mart 1656'da Et Meydanından At Meydanı'na (Sultanahmet Meydanı) yürümeye başladılar. Böylece isyan başladı. Padişahtan Ayak Divanı istediler. Dertlerini anlatan yeniçeriler, otuz kadar devlet adamının kellesini istediler. Padişah IV. Mehmet, bu istekleri kabul etmek zorunda kaldı. Hem saray içinde hem de dışında otuz kadar devlet adamı öldürüldü. Öldürülen kişilerin başları kesilerek At Meydanında, çınar ağaçlarına asıldı. Bu olaya Osmanlı tarihinde Çınar Vak'ası ya da Vak'a-i Vakvâkıyye denir.
 |
| Vakvak Ağacı |
Vakvak Ağacı (Şecere-i Vakvak) Efsanesi
Bundan sonra dilden dile dolaşarak Vakvak ağacı efsanesi doğdu. Daha önceden insan ve hayvan başlarının ağaç yaprakları ve dalları olarak kullanılan figürlerinin olduğu Türk mimari süsleme üslubu vardı. Fakat bu olayda insan başlarının çınar ağacına gerçekten asılması ile cehennemde insan başları biçiminde meyve veren vakvak ağacı olduğu efsanesi dolaşmaya başladı. Aslında İslam dininde böyle bir şey yoktu. Bu efsane, daha önceden de Müslüman toplumlarda konuşulmuş, temellerinin Hint mitolojisinden gelen bir hikayeden ibaret olduğu görülmüştü.
DİKKAT→1826 Vak'a-i Hayriyye Olayı ile 1656 Vak'a-i Vakvakiye Olayı birbirlerine karıştırılmamalıdır. Yeniçeri Ocağı'nın kaldırıldığı 1826 Vak'a-i Hayriyye ancak II. Vak'a-i Vakvakıyye diye tabir edilebilir. Zira bu sefer asılan yeniçeri askerleriydi ve aynı çınar ağacına asıldılar.
Derleyen: Ali ÇİMEN
KAYNAKÇA:
→TDV İslam Ansiklopedisi,C.VIII, İstanbul, 1993, s.301-302.
→''Arkeolojik Haber'' adlı internet sitesinden yararlanılmıştır. BKZ.↴
→Ferit DEVELLİOĞLU, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi yayınları, Ankara, 2005, sayfa 1134.
Yorumlar
Yorum Gönder