Takrir-i Sükûn Kanunu Nedir?
Şeyh Sait İsyanının bastırılması amacıyla, 4 Mart 1925 tarihinde çıkarılan, hükümete olağanüstü yetkiler tanıyan kanuna Takrîr-i Sukûn Kanunu denir. Sukuneti, huzuru sağlama kanunu demektir. Olağanüstü hal yasası, sıkıyönetim halidir.
İsyanın büyümesini engelleyemeyen Ali Fethi Bey hükümeti istifa ettikten sonra İsmet Paşa hükümeti, 3 Mart'ta kuruldu. 4 Mart'ta ise Takrir-i Sukûn Kanunu çıkarıldı. Kanunun çıkarılması sonucu ;
→Doğu illerinde sıkıyönetim ilan edildi.
→İstiklal Mahkemeleri biri Ankara'da diğeri isyan bölgesinde olma üzere tekrar kuruldu.
İsyancılar, elebaşlarıyla birlikte yakalandı. İstiklal Mahkemelerinde yargılandı. Şeyh Sait ile birlikte elliye yakın kişi idam edildi.
→İsyanla ilgili olduğu gerekçesiyle Terakkiperver Cumhuriyet Halk Fırkası, Takrir-i Sukun Kanunu çerçevesinde 5 Haziran 1925'te kapatıldı.
→İstanbul'da çıkan Tevhid-i Efkar, İstiklal, Son Telgraf, Aydınlık, Orak Çekiç ve Sebilürreşat adlı gazete ve dergiler ve taşradaki diğer yayınlar kapatıldı. Hakimiyet-i Milliye ve Cumhuriyet gazetesi dışındaki birçok yayın kapatıldı.
→Cumhuriyet rejiminin ve inkılâpların eleştirilmesi yasaklandı.
İsyanın büyümesini engelleyemeyen Ali Fethi Bey hükümeti istifa ettikten sonra İsmet Paşa hükümeti, 3 Mart'ta kuruldu. 4 Mart'ta ise Takrir-i Sukûn Kanunu çıkarıldı. Kanunun çıkarılması sonucu ;
→Doğu illerinde sıkıyönetim ilan edildi.
→İstiklal Mahkemeleri biri Ankara'da diğeri isyan bölgesinde olma üzere tekrar kuruldu.
İsyancılar, elebaşlarıyla birlikte yakalandı. İstiklal Mahkemelerinde yargılandı. Şeyh Sait ile birlikte elliye yakın kişi idam edildi.
→İsyanla ilgili olduğu gerekçesiyle Terakkiperver Cumhuriyet Halk Fırkası, Takrir-i Sukun Kanunu çerçevesinde 5 Haziran 1925'te kapatıldı.
→İstanbul'da çıkan Tevhid-i Efkar, İstiklal, Son Telgraf, Aydınlık, Orak Çekiç ve Sebilürreşat adlı gazete ve dergiler ve taşradaki diğer yayınlar kapatıldı. Hakimiyet-i Milliye ve Cumhuriyet gazetesi dışındaki birçok yayın kapatıldı.
→Cumhuriyet rejiminin ve inkılâpların eleştirilmesi yasaklandı.
Kanun 4 Mart 1929'da yürürlükten kaldırıldı.
Derleyen: Ali ÇİMEN
Yorumlar
Yorum Gönder