Osmanlı Mebusan Meclisi'nin Son Başkanı Kimdir?
12 Ocak 1920'de son kez açılan Osmanlı Mebusan Meclisi'nin son başkanı, ayrıca 23 Nisan 1920'de kurulan TBMM'nin Mustafa Kemal'den sonra II. Başkanı Celaleddin Arif Bey'dir.
1875'de Erzurum'da doğdu. Mektebi Sultani sonrası, Paris'teki hukuk eğitimini tamamladı. II. Meşrutiyet döneminde İstanbul'a geldi. İstanbul Dava Vekilleri Meclisi (İstanbul barosu) Başkanlığı ve Mülkiye-i Hukuk-i Esâsiye Muallimi (öğretmeni) görevlerinde bulundu. Meclis- Mebusan'da hem Erzurum hem de İstanbuldan meb'us (milletvekili) seçilerek görev aldı.
Son Osmanlı Meb'usan Meclisi'nde eski başkan Reşat Himet Beyin ölümü nedeniyle yapılan başkanlık seçimlerinde 4 Mart 1920'de, 80 oyla başkan seçildi. Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin son başkanı oldu. 16 Mart 1920'de İstanbul'un itilaf devletleri tarafından resmen işgali ile Mebusam Meclisi basışmış ve dağıtılmıştı. Celaleddin Arif Bey'in Beyoğlundaki yazıhanesini ve evini arayan İngilizler, kendisini bulamadı. Celaleddin Bey, ''vazifeyi ifa edebilmek için'' diyerek İstanbul'dan ayrıldığını bir kısa not ile bildirdi.Rauf ve kara Vasıf Beylerin plandıkları kaçış yolu ile bir grup mebus ile Celaleddin Bey de Ankara'ya indi. Rauf ve Kara Vasıf beyler ise İngilizler tarafından tutuklanarak Malta Adasına sürgüne gönderildi. Fakat planları işledi.
Celaleddin Arif Bey, 24 Nisan 1920'de TBMM başkanlığı seçiminde M. Kemal Paşa'dan sonra meclisin II. başkanı olarak seçildi. TBMM'de Erzurum milletvekili ve Adalet (Adliye) Bakanı olarak görev aldı. Mustafa Kemal Paşa ile çeşitli fikir ayrılıkları yaşayan Celaleddin Arif Bey 1921'de Roma Büyükelçisi olarak atandı. 1923'te görevinden istifa ederek Paris'e yerleşti. 18 Ocak 1930'da Paris'te vefat etti. Celaleddin Arif Bey, ''Başımıza Gelenler'' adlı 93 Harbi'ni konu ettiği eseri ile bilinen Erzurumlu Mehmet Arif Bey'in oğludur.
Derleyen: Ali ÇİMEN
Kaynakça:
→Haluk SELVİ, ''Büyük Millet Meclisinde Celaleddin Arif Bey (1875-1930)'', Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Erzurum-1994.
Yukarıda adı geçen makaleye genel ağ üzerinden ulaşmak için BKZ.↴
→TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt: VII, İstanbul 1993, s. 246-247.
Yorumlar
Yorum Gönder