10-14 Eylül 1937'de Akdeniz'de güvenliğin sağlanması amacıyla İsviçre'nin Leman Nehri kıyısındaki Nyon kasabasında imzalanan pakta Nyon Anlaşması denir. İngiltere, SSCB, Fransa, Yunanistan, Türkiye, Yugoslavya, Bulgaristan, Romanya, Mısır konferansa katılan ülkelerdi.
İspanya iç savaşı devam ettiği sırada, iç savaşa devletlerin müdahaleden kaçınması gerekirken, müdahil olmakta ısrarcı olanlar vardı. Öyle ki İtalyan donanmasına ait bazı denizaltıların kimliklerini gizlemek suretiyle yabancı bandıralı gemilere silah taşıdığı bahanesiyle saldırması, Akdeniz'de güvenliği tümden tehdit etmeye başlamıştı. Halbuki saldırılan gemiler ticari gemilerdi. Bu durum üzerine devletlerin toplanarak müşterek tedbirler alması gecikmedi.
Pakt, Konferans Diplomasisi yöntemi ile başladı. İtalya, Akdeniz'deki egemenliği İngiliz-Fransız donanmalarına bırakmak istemediğinden konferansa katılmadı. Konferans sonucunda; İngiliz ve Fransız donanmalarının Akdeniz'de güvenlik sağlamalarına yönelik tedbirler alındı. Alınan resmi kararların bir kısmı şöyledir:
“1-Batı Akdeniz’de ve Malta Kanalında, gözetleme işi ayrı hükümlere bağlı tutulacak Tirenyen bölgesi kapsam dışı kalmak üzere işbu harekât, açık denizde ve konferansa katılan devletlerin karasularında, İngiliz ve Fransız donanmalarının, iki hükümet arasında kararlaştırılacak kesimlere göre görevi olacaktır.
2-Doğu Akdeniz’de:
a-Bu uygulama karasularında, kendisine ilintili kesimlerde, ilgili hükümetçe yapılacaktır.
b-Açık denizde, Adriyatik Denizi kapsam dışı olmak üzere, işbu uygulama Çanakkale Boğazı’nın girişine dek İngiliz ve Fransız donanmalarınca, gidiş gelişin tehlikeli olduğu sanılan bölgelerde iki hükümet arasında kararlaştırılacak kesimlere göre üstlenilecektir. Öteki katılan devletlerden Akdeniz’e kıyısı bulunanlar, bu donanmalar için istenecek yardımları, kendi olanakları ölçüsünde, yapmayı yükümlenirler; bu donanmaların harekâtını kendi karasularında sürdürmelerine, ayrıca gösterecekleri limanlardan bu donanmaların yararlanmalarına izin vereceklerdir.''
Derleyen: Ali ÇİMEN
Kaynakça:
→Mehmet Sait DİLEK, ''AKDENİZ’DE YAŞANAN GÜVENLİK SORUNU VE BÜYÜK GÜÇLERİN POLİTİKASI (1936-1939)'' adlı makaleden yararlanılmıştır.
Adı geçen makaleye genel ağ üzerinden ulaşmak için BKZ.↴
http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423933410.pdf
İspanya iç savaşı devam ettiği sırada, iç savaşa devletlerin müdahaleden kaçınması gerekirken, müdahil olmakta ısrarcı olanlar vardı. Öyle ki İtalyan donanmasına ait bazı denizaltıların kimliklerini gizlemek suretiyle yabancı bandıralı gemilere silah taşıdığı bahanesiyle saldırması, Akdeniz'de güvenliği tümden tehdit etmeye başlamıştı. Halbuki saldırılan gemiler ticari gemilerdi. Bu durum üzerine devletlerin toplanarak müşterek tedbirler alması gecikmedi.
Pakt, Konferans Diplomasisi yöntemi ile başladı. İtalya, Akdeniz'deki egemenliği İngiliz-Fransız donanmalarına bırakmak istemediğinden konferansa katılmadı. Konferans sonucunda; İngiliz ve Fransız donanmalarının Akdeniz'de güvenlik sağlamalarına yönelik tedbirler alındı. Alınan resmi kararların bir kısmı şöyledir:
“1-Batı Akdeniz’de ve Malta Kanalında, gözetleme işi ayrı hükümlere bağlı tutulacak Tirenyen bölgesi kapsam dışı kalmak üzere işbu harekât, açık denizde ve konferansa katılan devletlerin karasularında, İngiliz ve Fransız donanmalarının, iki hükümet arasında kararlaştırılacak kesimlere göre görevi olacaktır.
2-Doğu Akdeniz’de:
a-Bu uygulama karasularında, kendisine ilintili kesimlerde, ilgili hükümetçe yapılacaktır.
b-Açık denizde, Adriyatik Denizi kapsam dışı olmak üzere, işbu uygulama Çanakkale Boğazı’nın girişine dek İngiliz ve Fransız donanmalarınca, gidiş gelişin tehlikeli olduğu sanılan bölgelerde iki hükümet arasında kararlaştırılacak kesimlere göre üstlenilecektir. Öteki katılan devletlerden Akdeniz’e kıyısı bulunanlar, bu donanmalar için istenecek yardımları, kendi olanakları ölçüsünde, yapmayı yükümlenirler; bu donanmaların harekâtını kendi karasularında sürdürmelerine, ayrıca gösterecekleri limanlardan bu donanmaların yararlanmalarına izin vereceklerdir.''
Kaynakça:
→Mehmet Sait DİLEK, ''AKDENİZ’DE YAŞANAN GÜVENLİK SORUNU VE BÜYÜK GÜÇLERİN POLİTİKASI (1936-1939)'' adlı makaleden yararlanılmıştır.
Adı geçen makaleye genel ağ üzerinden ulaşmak için BKZ.↴
http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423933410.pdf
Yorumlar
Yorum Gönder