Sözcük anlamıyla; vakti tayin eden kimseye muvakkit, muvakkitin iş yaptığı odaya muvakkithâne denir. Zamanın ayarlandığı odalardır. Muvakkit, tam ayarlı olan saat anlamını da taşır.
 |
| Muvakkithâne |
Osmanlılar döneminde özellikle külliyelerde; imsakiyelerin, namaz saatlerinin, takvimlerin zamanlarının belirlendiği, astronomi ve astroloji çalışmalarının yapıldığı mekana muvakkithâne denir. Coğrafya ve matematik bilen zaman ustası muvakkitler, bir çeşit kamu hizmetinde bulunmuşlardır.
 |
| Eminönü Yeni Camii Muvakkithânesi |
Osmanlılarda muvakkithânenin ilk örneği Fatih Camii Külliyesi (1463-1470) Muvakkithânesi olarak bilinmektedir. Rubu tahtası adı verilen zaman belirlemesi yapan üçgen biçimindeki ölçüm aracı; usturlab adı verilen yön bulma ve güneşin meridyen geçiş hesaplarını yapan bir ölçüm aracı; bir diğer ölçüm aracı olan oktant; güneş ve yıldız yüksekliği ölçümünde kullanılan daire-i muaddel buradaki en önemli ölçüm araçlarıydı. Bunlardan başka mekanik, güneş ve kum saatleri, kadran, sekstant ve zaman hat levhaları da muvakkithânelerin demirbaşlarıydı.
 |
| Belerbeyi Camii Muvakkithânesi |
 |
| Dolmabahçe Camii Muvakkithânesi |
Günümüzde önemli ama unutulmuş tarihi yapılar olan muvakkithânelerin bir kısmı boş bırakılmıştır. Fakat bir kısmı kafe, restoran, büfe olarak hizmet vermektedir. Tarihi değerler daha farklı bir biçimde korunabilirdi.
 |
| Günümüzde Büfehane ! olarak Kullanılan Tarihi Muvakkithâne |
Derleyen: Ali ÇİMEN
Kaynakça:→Ferit DEVELLİOĞLU, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi yayınları, Ankara, 2005, sayfa 696.
→Marmaralife adlı siteye ulaşmak için BKZ.↴
https://marmaralife.com/2017/10/24/saatleri-ayarlama-enstitusu-muvakkithaneler/
https://marmaralife.com/2017/10/24/saatleri-ayarlama-enstitusu-muvakkithaneler/
Yorumlar
Yorum Gönder