Mecûsî, sözlük anlamı olarak ateşe tapan kişi, ateşperest demektir. Zerdüşt tarafından İran'da kurulan tek tanrılı, monoteist yapıdaki bir inanç sistemi olan Zerdüştlük, ateşe tapan kitle, Mecûsîler, Mecûsîlik olarak adlandırıldılar. Bu kitle, batı kaynaklarında Mazdeizm olarak bilinir.
Zerdüştlük, daha çok felsefi yönü öne çıkan bir öğreti olarak, Zerdüşt tarafından politeist (çoktanrıcılık) inanç biçimine bir tepki olarak çıkarıldı. Bu inanç biçiminde Tanrı, Ahura Mazda'dır. ''Bilge Rab'' Ahura Mazda aydınlık ile tasvir edilir. Ateş, su, toprak ve hava kutsal elementlerdir. Bunların içinde en kutsal olanı ateştir. Ateş, iyiyi ve kötüyü birbirinden ayıran bir tanrı değil, sadece tanrısal semboldür. Ayrıca Mecusi inancında horoz da kutsal kabul edilir.
Mecusi inanç biçiminde; cennet ve cehenneme inanılır. Yapılan ibadetlerde güneşe doğru yakarış vardır. Eğer ibadet edilirken güneş yoksa yönlerini ateşe çevirirler. Mecusiler, ölen kişileri gömmek yerine yüksek kulelere çıkarıp cesetleri açıkta bırakır; cesetlerin vahşi yırtıcılar tarafından parçalanmasına izin verirlerdi. Çünkü ruh bedenden ayrıldıktan sonra ceset kirlenmiştir. Ateşte yakmak, toprağa gömmek, suya atmak; bu inanca göre ateşi, suyu, toprağı kirletmek anlamına gelirdi.
İran'da Pers İmparatorluğu ve daha sonraki Sasaniler (II. Pers, Sasaniyan) döneminde Zerdüşt-Mecusi inanç, temel dini inançtır. Ayrıca Mecusi kavramı bir siyasi propaganda aracı olarak; 1980 İran-Irak Savaşı'nda, Iraklılar tarafından İranlıların gerçek Müslümanlar olmadığı, gizlice ateşe tapan Mecusiler olduğu söylemi ile kullanıldı.
Derleyen: Ali ÇİMEN
Kaynakça:
→TDV İslam Ansiklopedisi, cilt 28, Ankara 2003, s.279-284.
Yorumlar
Yorum Gönder