Kısaca, XVIII. yüzyılın sonlarında Osmanlı Devleti ile savaşta olan Rusya'nın Avusturya ile ittifak yaparak Osmanlı'yı parçalama projelerine GREK ve DAKYA Projesi denir. ''Doğu Sisteminin Büyük Planı'', Grek-Dakya Projeleri, Osmanlıları yıkma projeleriydi.
Grek Projesinde temel amaç; Türkleri Avrupa'dan atmaktır.Plana göre; Ruslar Boğdan'ı, Avusturya da Bosna'yı işgal etti. Sırbistan, Bosna, Hersek Avusturya'nın olacak. Türkler Avrupa'dan kovulacak, İstanbul merkezde yeniden Bizans Grek Devleti kurulacaktı. Devletin başına, 1779'da doğan ve ismi Konstantin konulan II. Katerina'nın torunu geçecekti.
Dakya Projesinde temel amaç; Osmanlı topraklarını paylaşarak Dakya Devleti kurmaktı. Plana göre; Eflak ve Boğdan bölgelerinde Avusturya ve Rusya'ya bağımlı olacak bir Dakya Devleti kurulacaktı.
1787-1791 Osmanlı-Rus ve Osmanlı-Avusturya Savaşları'nın yaşandığı bir dönemde, Avusturya ile Rusya, Osmanlı'ya karşı ittifak yaptılar. Bu ittifaktaki temel amaç sadece Osmanlı'yı yenmek değil; Osmanlı Devleti'nin Grek ve Dakya projeleri ile parçalamaktı. Fakat 1789 Fransız İhtilali'nin yaşanması Grek ve Dakya hayallerini suya düşürdü. Avusturya 1791'de Ziştovi Anlaşmasını, Rusya ise 1792 Yaş Anlaşmasını imzalayarak savaş durumuna son verdiler. Avusturya bir daha Osmanlılarla savaşmadı. Zaten milliyetçilik akımının kendi toprak bütünlüğünü tehdit etmesiyle uğraştı. Yaş Anlaşması ile Kırım'ın Ruslara ait olduğu kesinleştive Ruslar boğazları tehdit etmeye başladı. Rusya ise aslında bir korku ve hayal proje olan Grek Projesi ile gerçek amacı olan Kırım'ın tamamiyle ilhakını sağlamlaştırmış oldu.
Doğu Avrupalı tarihçiler; Grek-Dakya projelerine dair bazı yorumlarda bulunmuşlardır. Özellikle Grek projesinin, bir hayalperest proje olduğunu, bu projenin gerçekleştirilmesi için yüklü bir mali güç ve insan gücüne ihtiyaç duyulduğunu, aslında projenin bir kamufle proje olduğunu, asıl amacın Kırım'ın tamamen Rus kontrolüne girmesi olduğunu belirtmişlerdir.
Derleyen: Ali ÇİMEN
Yorumlar
Yorum Gönder