Esame Kağıdı (Ulufe) Alım-Satımını Yasaklayan Padişah Kimdir?

   I. Abdülhamid, ulûfe alım satımını yasaklayan, cülûs bahşişini kaldıran padişahtır. I. Mahmut döneminde ulufe alım-satımı serbest bırakılmış;  fakat işin ekonomik boyutları büyüyünce I. Abdülhamid bunu yasaklamıştı. II. Mahmut Dönemi'nde Yeniçeri Ocağı kaldırılana dek bu durumun yarattığı sıkıntı devam etti. Alım satımının yasak olmasına rağmen esame kağıtları,  1826'ya kadar devletin sırtında bir yük olarak kaldı.

I. Abdülhamid

        I. Abdülhamid (1774-1789) döneminde, esame kağıdının alım- satımına çeşitli tedbirler getirildi. Ölen yeniçerinin adını haber verenlere mahlûl esamedeki (sahipsiz maaş kağıdı) miktarın onda biri kadar ödül verileceği duyuruldu. Hatta bir onda bir kadar miktar da yeniçerinin ağasına verilecekti. Fakat ordunun orta ve bölük komutanları mahlûl esameyi kontrol etmeye devam ettiğinden bu girişim başarısız oldu. Aynı dönem Sadrazam Halil Hamîd Paşa, hisse senedi gibi esâme kağıdı alınıp satılmasını ve bunların geçersiz olacağını ilan etti. Bu yasak da çare olmadı. Paşa ise yolsuzluk suçlamalarıyla idama götürüldü.

   Yasak olmasına rağmen devam eden bu satış işlemleri 1826'da Yeniçeri Ocağının kaldırılmasıyla tamamen son buldu.

Derleyen: Ali ÇİMEN

I. Abdülhamid Portresi