Osmanlı Himayesinde Dubrovnik (Ragusa) Cumhuriyeti

    Adriyatik Denizi kıyısında, Dubrovnik şehrinde kurulmuş olan, her yıl Osmanlı'ya vergisini vererek yüzyıllarca Akdeniz'de Osmanlı imtiyazı ve himayesi ile ticaret yapan, aristokratik cumhuriyetle yönetilen şehir devletine Ragusa (Dubrovnik) Cumhuriyeti denir.

1426'da Ragusa Cumhuriyeti

    Dubrovnik, Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Döneminde I. Murat Hüdavendigar'ın Edirne'yi alması ile birlikte Balkanlarda Osmanlı'nın varlığını hissetti. Osmanlı'da ticaret yapabilmek ve güvenliğini sağlayabilmek için Osmanlı'ya vergi vermeyi kabul etti. Osmanlı Devleti de özel ticari imtiyazlar (ayrıcalıklar) barındıran bir ahidnâme gönderdi. Böylece bir şehir devleti olan bu cumhuriyet, Osmanlı himayesini kabul etmiş oldu. Fakat kendi özel statüsünde bir şehir devleti olarak yaşamaya devam etti. Amaçları ticaret yapmak ve ticari koloniler oluşturup zenginleşmekti. Bu yüzden en güçlüye, vergi verip ona bağlı kendi özerk yapılarında yaşamayı tercih ettiler.

 Şehir, Osmanlı Devleti için bazı dönemler bir ileri karakol ve gözetleme kulesi gibi kullanıldı. Haçlıların ve Venediklilerin hareketleri, Avrupa'daki haberler buradaki kimselerden alınabiliyordu. 

1678 Ragusa Cumhuriyeti

   Katolik cumhuriyet olan Ragusa'da Yahudilere yönelik çıkan karışıklıklarda, Yahudilerin şehir dışına çıkarılmasına ise Kanuni Sultan Süleyman izin vermemiş ve Yahudi aleyhtarı olayların bitmesini emretmişti. Cumhuriyet de Osmanlı'nın fermanlarına uymuştu. Çünkü Dubrovnik Cumhuriyeti yüzyıllarca rahat yaşamlarını, özgür ticaretini Osmanlı'ya sırtını dayayarak yapıyordu. Haracını veriyor, ticaretine bakıyordu. Fakat Akdeniz ticaretinin yeni ticari yolların etkisiyle gelirlerinin düşmesi Ragusa'yı huzursuz etti. Ragusalılar, Osmanlı Gerileme Dönemi'ne girer girmez hemen Dalmaçya kıyılarına kadar gelen Avusturya'ya yanaştılar. Böylece Osmanlı'dan kopmaya başladılar. Dalmaçya kıyılarına yerleşen Fransızlar, 27 Mayıs 1806'da Dubrovnik şehrini işgal etti. Böylece ortada ne şehir devleti ne de bir cumhuriyet kaldı.

Derleyen: Ali ÇİMEN

Ragusa Cumhuriyeti Bayrağı

Kaynakça:

→TDV İslam Ansiklopedisi, Dubrovnik, C. 9, İstanbul 1994, s. 542-544.

→Ord. Prof Dr. İsmail Hakkı UZUNÇARŞILI, Büyük Osmanlı Tarihi,I. Cilt, 7. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları-XIII. Dizi, s.222-223.