Coğrafi Keşifler Osmanlı Devleti'ni Etkiledi mi?
Coğrafi Keşifler Osmanlı Devleti'nin ekonomisini OLUMSUZ anlamda ETKİLEDİ.
XV. yüzyıldan itibaren Avrupalılar, yeni ticaret yolları bulmak ve zenginleşmek gibi amaçlarla okyanuslara açıldılar. Çünkü Baharat ve İpek Ticaret Yolları Osmanlı egemenliği altına girmiş; Akdeniz ve Karadeniz ticareti Osmanlı'dan sorulur olmuştu. Bu keşiflerle Atlas, Hint ve Pasifik okyanuslarında gezen, Amerika kıtasını keşfeden yeni ticaret yolları bulan Avrupalı denizciler, bir yandan zenginleşirken, bir yandan da yeni ticaret yollarıyla süreç boyunca Osmanlı ekonomisine darbe vurdular.
Coğrafi Keşifler ile Osmanlı Devleti olumsuz olarak ekonomik anlamda yara aldı:
Atlas Okyanusu kıyısındaki limanlar önem kazanırken; Akdeniz kıyısındaki limanlar eski önemini kaybetti. Haçlı Seferleri ile önem kazanan, bu önemini Coğrafi Keşifler ile yitiren Akdeniz Limanları, 1869'da Süveyş Kanalı'nın açılması ile eski önemini kazanacaktır. Fakat Osmanlı orada, eskisi gibi söz sahibi olamayacaktı.
Ümit Burnu'nun bulunmasıyla yeni ticaret yolları oluşturuldu. Böylece Akdeniz ve Karadeniz ticareti ile bunların yol hattındaki, özellikle İpek ve Baharat Yolları eski önemini kaybetti. Bu durum Osmanlı Devleti'nin ekonomisini bozdu.
Osmanlı ticaret gelirleri azalınca, ticaretle geçimini sağlayan Osmanlı vatandaşlarının da durumu bozuldu. Zanaatkar, tüccar, kervan yolları üzerindeki halk işsiz kaldı. Bu durumun siyasi ve ekonomik etkileri Osmanlı'nın Duraklama dönemine girmesi ile iyiden iyiye hissedildi.
Bu olumsuz etkiden kurtulmak amacıyla; Portekizlilerle Hint Okyanusunda mücadele yapıldıysa da Don-Volga Projesi gibi çeşitki kanal projeleri tasarlandıysa da amaçlarına ulaşamadı. Osmanlılar çareyi Avrupalı devletlere kapitülasyonlar (Ticari ayrıcalık) vermekte aradı. 1740'lı yıllardan itibaren ise kapitülasyonlar birçok Avrupalı devlete sürekli hale getirildi.
Ayrıca BKZ.→ Osmanlı Devleti'nin kapitülasyon verdiği ülkeler↴
Ayrıca BKZ.→ Osmanlı Devleti'nin kapitülasyon verdiği ülkeler↴
Osmanlı'ya bağımlı olan Avrupalılar, böylece Osmanlı'yı kendilerine bağımlı hale getirdi.
Derleyen: Ali ÇİMEN
Yorumlar
Yorum Gönder