Çanakkale Savaşlarında Arıburnu Cephesinin Conkbayırı bölgesinde 57. Piyade alayına verdiği emirdir.
18 Mart 1915'de Çanakkale'yi denizden geçemeyeceğini anlayan İtilaf devletleri karadan çıkarma harekatına giriştiler. Böylece dünya savaş tarihine geçecek göğüs göğüse çarpışmaların olacağı bir döneme giriliyordu. Sofya'da ateşemiliter (askeri ateşe-elçi) görevinde bulunan Yarbay Mustafa Kemal ise I. Dünya Savaşı'nın başlaması sonrası Gelibolu 19. Tümen Komutanlığına atandı.
Atatürk, Arıburnu Cephesinde, düşmanın çıkarma yaptığına dair raporu ve cephedeki 9. Tümen Komutanı Albay Halil Sami Bey'in yardım mesajı ile harekete geçti. En büyük riskin Halil Sami Bey'in sorumluluk alanı dışında kalan Kocaçimentepe Bölgesin'de olduğunu gördü. Bu yüksek bölgeyi Anzak kuvvetlerinin ele geçirmesi demek, boğazın kıyılarına düşmanın rahatlıkla inebilmesi, Arıburnu ve Seddülbahir cephelerinde savaşan 9. Tümen'in geri cephe ile bağlantısının kesilmesi demekti. Fakat Yarbay Mustafa Kemal Bey'in komutanı olduğu 19. Tümen, 5. Ordu'ya bağlıydı. 5. Ordu Komutanı Alman Mareşal Otto Liman Von Sanders, Gelibolu'daki karargâhtan ayrıldığından kendisi ile iletişim kurulamadı. Ayrıca 19. Tümen, yedekte bekletilen yardımcı ordu ihtiyatı olduğundan ordu komutanının emri dahilinde istenilen bir yere gönderilebilirdi. Bu durumda Yarbay Mustafa Kemal Bey insiyatif alarak tümenini Arıburnu Çıkarmasına karşı taarruz edecekmiş gibi hazırladı.
Mustafa Kemal Bey, saat 08.00'da bir topçu bataryası ve 57. alay ile birlikte Kocaçimen Tepe Mevkii'ne hareket etti. Buradan Conkbayırı mevkiine ilerleyen Mustafa Kemal Bey, Düztepe yönünden çekilmekte olan iki mangalık asker gördü. Bu askerler kıyıdaki gözetleme erleriydi. Cephaneleri kalmadığından geriye çekiliyorlardı. Bu birliğe verdiği emirle süngü takmalarını ve siper almalarını emretti. Bu sırada bu erleri Conkbayırı yönünden takip etmekte olan düşman askerleri de siper alma vaziyetine geçtiler. Böylece Conkbayırı'nda 57. Alay'ın mevzi alması için zaman kazanıldı. 25 Nisan 1915 saat 10.00'da 57. Alay'ın bir taburu yedekte bekletilmek suretiyle 2 taburu düşman üzerine taarruza geçti. Topçu bataryasının ateşi de bu taarruzu destekledi. Conkbayırı mevkinden Düztepe yönünde taarruz eden 57. Alay çok kritik bölge olan Kılıçbayır'ı kontrol altına almıştı. Çanakkale savunmasının omurgası oluşturulmuştu. Atatürk verdiği emri açıklarken;
''Kumandanlara verdiğim sözlü emirlere şunu eklemişimdir: Ben size taarruz emretmiyorum; ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar gelebilir'' demişti.
Derleyen: Ali ÇİMEN
KAYNAKÇA:
→Suat İLHAN, Atatürk'ün Cephede Verdiği Dört Emir, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:III, Sayı: 9, Temmuz 1987, s. 479-486.
 |
| Arıburnu Cephesi |
Atatürk, Arıburnu Cephesinde, düşmanın çıkarma yaptığına dair raporu ve cephedeki 9. Tümen Komutanı Albay Halil Sami Bey'in yardım mesajı ile harekete geçti. En büyük riskin Halil Sami Bey'in sorumluluk alanı dışında kalan Kocaçimentepe Bölgesin'de olduğunu gördü. Bu yüksek bölgeyi Anzak kuvvetlerinin ele geçirmesi demek, boğazın kıyılarına düşmanın rahatlıkla inebilmesi, Arıburnu ve Seddülbahir cephelerinde savaşan 9. Tümen'in geri cephe ile bağlantısının kesilmesi demekti. Fakat Yarbay Mustafa Kemal Bey'in komutanı olduğu 19. Tümen, 5. Ordu'ya bağlıydı. 5. Ordu Komutanı Alman Mareşal Otto Liman Von Sanders, Gelibolu'daki karargâhtan ayrıldığından kendisi ile iletişim kurulamadı. Ayrıca 19. Tümen, yedekte bekletilen yardımcı ordu ihtiyatı olduğundan ordu komutanının emri dahilinde istenilen bir yere gönderilebilirdi. Bu durumda Yarbay Mustafa Kemal Bey insiyatif alarak tümenini Arıburnu Çıkarmasına karşı taarruz edecekmiş gibi hazırladı.
Mustafa Kemal Bey, saat 08.00'da bir topçu bataryası ve 57. alay ile birlikte Kocaçimen Tepe Mevkii'ne hareket etti. Buradan Conkbayırı mevkiine ilerleyen Mustafa Kemal Bey, Düztepe yönünden çekilmekte olan iki mangalık asker gördü. Bu askerler kıyıdaki gözetleme erleriydi. Cephaneleri kalmadığından geriye çekiliyorlardı. Bu birliğe verdiği emirle süngü takmalarını ve siper almalarını emretti. Bu sırada bu erleri Conkbayırı yönünden takip etmekte olan düşman askerleri de siper alma vaziyetine geçtiler. Böylece Conkbayırı'nda 57. Alay'ın mevzi alması için zaman kazanıldı. 25 Nisan 1915 saat 10.00'da 57. Alay'ın bir taburu yedekte bekletilmek suretiyle 2 taburu düşman üzerine taarruza geçti. Topçu bataryasının ateşi de bu taarruzu destekledi. Conkbayırı mevkinden Düztepe yönünde taarruz eden 57. Alay çok kritik bölge olan Kılıçbayır'ı kontrol altına almıştı. Çanakkale savunmasının omurgası oluşturulmuştu. Atatürk verdiği emri açıklarken;''Kumandanlara verdiğim sözlü emirlere şunu eklemişimdir: Ben size taarruz emretmiyorum; ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar gelebilir'' demişti.
Derleyen: Ali ÇİMEN
KAYNAKÇA:
→Suat İLHAN, Atatürk'ün Cephede Verdiği Dört Emir, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:III, Sayı: 9, Temmuz 1987, s. 479-486.
Yorumlar
Yorum Gönder