Ankara Basını Sonrası İstiklâl Marşını Anadolu'da Yayımlayan İlk Yerel Gazete: Açıksöz

    Kastamonu'da çıkarılan yöresel bir gazete olan Açıksöz gazetesi, Ankara haricinde Anadolu'da İstiklâl Marşı'nı yayımlayan ilk yerel gazetedir. ''İstiklal Marşı'mızın Ankara dışında ilk kez yayımlanma şerefi Açıksöz gazetesine aittir.'' İlk kez Sebîlürreşâd Dergisinde yayımlanan İstiklal Marşı güftesi, Mehmet Akif Bey'in mektubunun geç gitmesi neticesinde Ankara gazetelerinden sonra ilk kez Anadolu'da bir yerel gazetede, Açıksöz'de, yayımlanmıştır.

Açıksöz Gazetesi-İstiklâl Marşı-21 Şubat 1337

   İstiklal Marşı'nın şairi Mehmet Akif (Ersoy) Bey, 19 Ekim 1920'de Kastamonu'ya halka moral vermek ve Milli Mücadeleyi örgütlemek için gelmiş; Kastamonu Açıksöz gazetesi ile yakın ilişki kurmuş; bazı yazılarını gazetenin yazıhanesinde yazmış; gazeteye de destekte bulunmuştu. Yazılarından bazılarını bu gazetede yayımladı. İstiklal Marşı'nın ilk yayımlandığı dergi olan Sebîlürreşâd Dergisi'nin bazı sayılarını Kastamonu'da çıkardı. 

  Ankara'ya geçen Mehmet Akif Bey, Tacettin Dergahında yazdığı İstiklal Marşı'nı ilk olarak Sebîlürreşâd Dergisinin 468. sayısında 17 Şubat 1921'de yayımladı. İstiklal Marşı'nın güftesini posta yoluyla Kastamonu'ya da gönderdi. Güfte, 21 Şubat 1921'de Açıksöz gazetesinin 123. sayısında ilk sayfada tam sütun yayımlandı. Gazetede aynı zamanda Mehmet Akif'in gönderdiği not da yayımlandı: 'Üstadı azam Mehmet Akif Beyefendi Hazretleri, İstiklal Marşı unvanlı bedii nefiselerinin ilk neşrini gazetemize lütuf buyurmuşlardır.'' Mehmet Akif'in İstiklal Marşı'nı ilk kez Açıksöz gazetesinde yayımlanması için gönderdiği fakat postanın geç gitmesinden ötürü yayımının daha geç olduğu (21 Şubat 1921) görülmektedir. Bu yüzden İstiklâl Marşı, ilk olarak Ankara gazetelerinde yayımlandı. Anadolu'da ise Ankara dışında ilk kez Açıksöz gazetesinde yayımlandı.

Açıksöz gazetesi M. Akif Bey Notu

  Gazete 15 Haziran 1919'da, Kastamonu Lisesi Müdürü Mehmet Behçet Bey ve arkadaşları Hüsnü (Açıksöz), Ahmet Hamdi, Tahir Karaoğuz beyler ile lise öğrencilerinin katımıyla yayım hayatına girdi. Milli Mücadele'ye başından sonuna kadar destek veren gazetenin sahibi Hamdi Çelen, müdürü ise Hüsnü Açıksöz'dür. Ünlü Osmanlı tarihçisi İsmail Hakkı Uzunçarşılı, 1921-1922 tarihlerinde Kastamonu Lisesi Tarih öğretmenliği yaptığı dönemde, Açıksöz gazetesinde makale ve şiirlerini yayımladı. 

  Açıksöz Gazetesi, Milli Mücadele'ye verdiği destekle; yerel basının gücünü göstermesi bakımından önemlidir. İzmir'in Yunan işgalini de sayfalarına taşıyan gazete Milli Mücadele'nin stratejik yollarından Kastamonu'da ses getirmiştir.

Derleyen: Ali ÇİMEN

Kaynakça:

→Mustafa ESKİ, ''Mütâreke Sonrası Kastamonu'ya Gelen Önemli Kişiler'', Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:15, Sayı:45, 1999, s. 109-1088.

Makaleye genel ağdan ulaşmak için BKZ.↴
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1150467

→Nurullah ÇETİN, ''İstiklâl Marşımızı Anlamak'', Ankara Üni. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Türkoloji Dergisi, Cilt:21, Sayı:2, 2014, s.2-69.

Makaleye genel ağdan ulaşmak için BKZ.↴
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/648426

→Nurten ÇETİN, ''Açıksöz Gazetesi'ne Göre Milli Mücadele Dönemi'nde İzmir'', Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XIX/ Özel Sayı: İzmir’in İşgali (2019), ss. 217-241.


Makaleye genel ağdan ulaşmak için BKZ.↴

https://ataturkilkeleri.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2019/07/8.ACIKSOZ-GAZETESI___NE-GORE.pdf

→Erdal ARSLAN,''İSTİKLAL MARŞI İLE İLGİLİ BİLİNMEYEN BİR HADİSE'', İstamonu Gazetesi→ Genel Ağdan ulaşmak için BNZ.↴
http://istamonu.com/koseyazarlari-diger-detay/797/istiklal-marsi-ile-ilgili-bilinmeyen-bir-hadise

→Doç. Dr. M. Serhat YILMAZ, Açıksöz Gazetesi'nin İlk Sayısı 1, Açıksöz Gazetesi için BKZ.↴
http://www.aciksoz.com.tr/m/?id=226&t=makale

→Prof. Dr. Mehmet Serhat YILMAZ, İsmail Hakkı Uzunçarşılı'nın Açıksöz'de Yayınlanan Mektupları: Taşköprü Mektubu-I, Kastamonu İlk Haber, 5 Mayıs 2018.

Genel ağdan ulaşmak için↴
https://www.kastamonuilkhaber.com/makale/ismail-hakki-uzuncarsilinin-aciksozde-yayinlanan-mektuplari-taskopru-mektubu-i-m851.html


→AYRICA BKZ. Konu ile ilgili gazete haberleri↴

→Milliyet gazetesi↴
https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/kastamonu/istiklal-marsini-kabulunden-once-yayimlayan-gazete-sergileniyor-11900897#:~:text=%C4%B0stiklal%20Mar%C5%9F%C4%B1%2C%20A%C3%A7%C4%B1ks%C3%B6z%20gazetesinin%2021,%C3%BCzerinde%20k%C3%BC%C3%A7%C3%BCk%20bir%20not%20var.

→Anadolu Ajansı↴
https://www.aa.com.tr/tr/arsiv/milli-mars-once-aciksozde-yayimlanmis/377740