Türkiye'nin Fransız şirket tarafından işletilen Adana-Mersin demiryolu hattını devletleştirmesine karşı çıkan Fransa ile yaşadığı ve çözüme ulaştırdığı soruna Adana-Mersin Demiryolları Sorunu denir.
Osmanlı döneminde 1883 ile 1886 yılları arasında 68 km uzunluğunda Adana- Mersin demiryolu inşa edildi. Türk-Fransız-İngiliz ortaklı Mersin-Tarsus- Adana (MTA) şirketi 2 Ağustos 1886'da demiryolunu tamamlayarak hizmete açtı. Bir süre sonra Türk ortaklar kendi haklarını satınca, şirket tamamen yabancıların oldu. Fransız MTA şirketi ise 1906'da Bağdat Demiryolu (CIOB) Şirketi’nin sahibi ve ana finansörü Deutsche Bank'a satıldı. Demiryolunun işletmesi yabancı şirketten başka bir yabancı şirkete geçti.
Ocak 1929 tarihinde ise demiryollarının millileştirilmesi kapsamında Türkiye, Adana-Mersin demiryolunu satın alarak kamulaştırdı. Fransız şirketi ve Fransa bu kararı kabul etmek istemedi. Aynı yıl yapılan anlaşma ile demiryollarının satışı ile birlikte devletleştirilmesi gerçekleşti. Şirketin işlettiği demiryolu hattı, daha sonradan TCDD adını alacak olan Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğüne devredildi.
Türkiye'de yabancıların sahip olduğu tüm demiryolları 1938 yılına kadar millileştirilmiştir.
Derleyen: Ali ÇİMEN
Kaynakça:
→''Adana Garı Hakkında Her Şey'', adlı yazı için BKZ.↴
→Müşerref AVCI, ''Atatürk Dönemi Demiryolu Politikası'', Atatürk Yolu Dergisi, Cilt:14, Sayı: 54, 2014, s. 39-58.
Yorumlar
Yorum Gönder