TBMM'nin İlk Kez Dış Temsilcilik Açtığı Ülke Neresidir?

TBMM, ilk dış temsilciliğini Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de açmıştır. Mahmut Şevket Esendal ise ilk dış temsilci sıfatı ile Azerbaycan'a atanmıştır.

TBMM'nin açılmasından on gün sonra, 3 Mayıs 1920'de Ankara hükümeti kuruldu. Ankara Hükümeti de ilk dış temsilciliğini kardeş ülke Azerbaycan'a açtı. Azerbaycan henüz SSCB'ye bağlı bir ülke değildi. 15 Ağustos 1920 tarihinde TBMM reisi Mustafa Kemal Paşa imzalı gönderilen güven mektubunda; ''Memduh Şevket Bey TBMM hükümetinin mümessil-i murahhasıdır...'' ibaresi geçiyordu.

TBMM'nin Bakü Dış Temsilciliği tam kadrolu bir elçilik gibi işlev görmeye başladı. Fakat SSCB'nin Azerbaycan üzerinde baskıları artmaya başlayınca Azerbaycan bağımsızlıktan uzaklaşıp SSCB kontrolüne girmeye başladı. Bunun üzerine Memduh Şevket Bey, 1 Kasım 1923 tarihinde Bakû kentinden ayrıldı. Kendi yerine de Ferit Beyi vekil bıraktı. Ferit Bey, bu tarihten itibaren 31 Mart 1924'e kadar burada temsilci vekil sıfatı ile kaldı. 31 Mart günü Azerbaycan hepten SSCB'ye (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği) katılınca TBMM'nin Azerbaycan Dış Temsilciliği kapandı. Ancak 67 yıl sonra Azerbaycan'a dış temsilcilik açılabildi.

KAYNAK: ŞİMŞİR, Bilal N. , ''Cumhuriyetin İlk Çeyrek Yüzyılında Türk Diplomatik Temsilcilikleri ve Temsilcileri (1920-1950)'', Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt XXII, Sayı 64-65-66, s. 15-90.

Genel Ağ üzerinden makaleye ulaşmak için BKN.

↳ https://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/64-65-66.-Say%c4%b1lar-Makaleler-15-90.pdf

Derleyen: Ali ÇİMEN

Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi Cilt: XXII / Mart-Temmuz-Kasım 2006 / Sayı: 64

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Yurt Açan-Yurt Tutan-Yurt Kurtaran Savaşları Nedir?

Tarihte; Malazgirt Savaşı "Yurt Açan Savaş", Miryokefalon Savaşı "Yurt Tutan Savaş", Büyük Taarruz "Yurt Kurtaran Savaş", Dandanakan Savaşı "Devlet Kuran Savaş" olarak nitelendirilir. 26 Ağustos 1071'de Büyük Selçuklu Devleti ile Anadolu'ya egemen olan Bizans İmparatorluğu arasında Malazgirt Meydan Savaşı yapıldı. BSD Sultanı Alparslan'ın orduları Romen Diyojen'in Bizans Ordusunu hezimete uğrattı. Bu savaştan sonra Türkler Anadolu'yu yurt edinmeye başladı. " Anadolu'nun kapıları Türklere açıldı." 11 Eylül 1176'da Anadolu Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında Denizli-Isparta arasındaki bölgede Miryokefalon ( Myriokephalon) Savaşı yapıldı. Bizans İmparatorluğu'nun bu savaştaki amacı Türkleri Anadolu'dan çıkarmaktı. ASD Sultanı II. Kılıç Arslan'ın orduları Bizans ordularını bozguna uğrattı. Böylece Anadolu'nun Türk yurdu olduğu kesinleşti. Türklerin Anadolu'dan atılamay

Devamı

Atatürk ve Dayısının Çiftliğindeki Günleri

Mustafa Kemal'in Çiftlik Hayatı Mustafa Kemal, Selanik Şemsi Efendi İlkokulu'nda okulun altıncı sınıfında, yani orta kısmının ikinci bölümünü de bitirdiği dönemde babası Ali Rıza Efendi'yi kaybetmenin (28 Kasım 1893) acısını yaşadı. Şok yaşayan aile Zübeyde Hanım'ın isteği üzerine bir müddet Selanik yakınlarındaki Langaza'ya gitti. Orada küçük Mustafa'nın dayısı Hüseyin Ağa, çiftlikte çalışıyordu. Zübeyde Hanım maddi zorluklar yüzünden bu tercihi yapmıştı. Çiftlikte dayısı Hüseyin Ağa ile birlikte çiftlik işlerine yardım etti. Doğayla iç içe oldu. El becerilerini geliştirdi. Bakla tarlsında bekçilik yaptı. Bu çiftlikte bir dönem kalan Mustafa Kemal öğrenim hayatına da ara vermek zorunda kalmıştı. Mustafa'yı buradaki Rum Kilise Okulu'na yollamayı düşünmüşlerse de kendisi buna karşı çıkmıştı. Çiftliğin Arnavut yazıcısı Kamil Efendi'nin ve komşuları Hatice Hanım'ın verdiği derslerden de memnun kalmamıştı. Eğitim imkanından yoksun kalan bu

Devamı

Gülbank Duası Nedir?

Tekke âyinlerinde, saraylarda yapılan merâsimlerde, yeniçerilerin törenlerinde hep bir ağızdan yüksek sesle okunan ilâhi ya da duâlara GÜLBANG (Gülbank) denir. Gülbanklar genellikle Türkçe ve topluca edilen dualardır. Allah'a yalvarıp yakarma için söylenen dualardır. Yapılacak, ortaya konulacak iş; hayır, mutluluk, başarı getirsin diye yapılan dualardır. Osmanlıca sözlükte ise Gülbang-ı Muhammedî, ezan demektir. Yeniçeri Gülbankı Özellikle Bektaşilik, Mevlevîlik ve diğer bazı tarikatlarda çok yaygın bir dua geleneğiydi. Osmanlı Devleti'ndeki en stratejik askeri bölüklerden biri olan Yeniçeri Ocağı'nda bu gelenek yüzlerce yıl sürdürüldü. Yeniçeriler Bektaşîydi, Ocağ-ı Bektaşîyân'dı. Ayrıca Mehteran Bölüğünde mehterbaşı da gülbank okurdu. Özellikle tarihi Edirne Kırpınar Yağlı güreşlerinde ve diğer yağlı güreşlerde gülbank geleneği günümüze dek sürdürülmüştür. Yine esnaf teşkilatı olan Ahilikte, çıraklık, kalfalık ve ustalık törenl

Devamı

Sessiz Tarih

Bu Blogda Ara