1804 Sırp İsyanı, Osmanlı Devleti'nde milliyetçilik akımının etkisiyle çıkan ilk isyandır.
1789 Fransız İhtilali'nden doğan milliyetçilik fikri (her milletin kendi devletini kurma fikri) çok uluslu bir ülke olan Osmanlı ülkesinde zararlarını göstermeye başladı. Slav ırkını birleştirme (panslavizm) fikrinde olan Ruslar da slav kökenli Sırpları ayaklanma için cesaretlendirdi. Sırbistan bölgesinin savaşlar nedeniyle huzursuzluk yaşaması ve ekonominin bozulması isyanın çıkmasında etkili oldu. Bölgedeki yerel yöneticilerin ve askerlerin kötü tutumları ve yönetim anlayışları da ayaklanma için zemin oluşturmaya yetti. 1804 yılında çoban Kara Yorgi liderliğinde Sırplar isyan etti. Hatta Belgrat'ı ele geçirdiler.
Ünlü Komutan Napolyon Mısır'a saldırdığında İngiltere ve Rusya Osmanlılara yardıma gelmişti. Bu sırada Rus diplomatların Ege civarında yer tutması Panslavist politikaları Balkanlar üzerine daha rahat yönlendirmesine sebep verdi. Sırp Ayaklanmasına açıkça destek veren Rusyaya karşı Osmanlı Devleti boğazları kapattı. Bu sırada ayaklanma bastırıldı. Fakat bu sefer Ruslar Osmanlı'ya saldırdı. İngilizler ve Fransızlar da bölgedeki bu karışıklıkların içinde yer aldı. Nihayetinde 1812 Bükreş Anlaşması yapıldı. Ruslar işgal ettikleri yerlerden çekildiler. Sırplar ise bazı imtiyazlara (ayrıcalıklar) sahip oldu. Böylece Osmanlı tarihinde ilk kez Osmanlı'da yaşayan bir ulus, ulusal ayrıcalıklar elde etti. Fakat 1813'te Osmanlı orduları Sırbistan bölgesine tekrardan hakim olarak bu ayrıcalıkları kaldırdı.
Yorumlar
Yorum Gönder