Milli Uyanış Ünitesi: Paris Barış Konferansı

PARİS BARIŞ KONFERANSI

18 OCAK 1919

İtilaf devletleri, I. Dünya Savaşı sonrası yenilgiye uğrayan İttifak devletleriyle yapacakları barış antlaşmalarının taslaklarını görüşmek amacıyla, 18 Ocak 1919'da, Fransa'nın başkenti Paris'te bir konferans düzenlediler.

Bu konferansa 32 ülke katıldı. Konferansta özellikle İngiltere, Fransa ve ABD etkili oldu. Konferans başladıktan sonra,  Osmanlının toprak paylaşımı konusu ön plana çıktı.

Konferans sırasında, İngiltere ile İtalya arasında gerginlik yaşanmıştır. Bunun sebebi, İtilaf devletleri I. Dünya savaşında İtalya’yı yanlarına çekmek için Osmanlı egemenliğindeki Batı Anadolu’yu yani İzmir ve çevresini İtalya’ya vereceklerini vaat etmişlerdi. Bu yüzden İtalya savaşta saf değiştirmişti. Ancak konferansta İngiltere buna karşı çıktı ve Batı Anadolu’nun Yunanistan’a verilmesini istedi. Bunun üzerine İtalya konferansı tek etti. ABD ise Wilson ilkeleri'ne uyulmadığı gerekçesiyle Avrupa ülkeleri ile arasına sınır koydu. (ABD'nin Monroe Doktrini, devreye girdi.)

NOT: Bu süreçten sonra, I. Dünya Savaşından en karlı çıkan devlet, İngiltere olmuştur. İtalya ve müttefiklerinin daha fazla toprak kazanmasını istemeyen ABD, Wilson ilkeleri'ne yeterince uyulmayınca bu sürecin en zararlı çıkan ülkeleri oldu.

NOT: İngiltere'nin İzmir ve çevresini Yunanistan'a vermek istemesinin sebebi; Burada güçlü bir İtalya yerine sözünü geçirebileceği güçsüz bir Yunanistan'ın olmasını istemesidir.

* Konferansta Sömürgecilik yerine Manda ve Himaye fikri ortaya çıktı.

* İttifak devletleriyle yapılacak antlaşmalar belirlendi.

* Milletler Cemiyetinin kurulması kararlaştırıldı.

* Osmanlı devleti ile yapılacak olan barış antlaşması daha sonraya bırakıldı.

MANDA VE HİMAYE: Kendi kendini yönetemeyecek devletlerin başka devletler tarafından yönetilmesine denir.

Ayrıca bakınız: 

http://www.sessiztarih.net/2015/11/manda-ve-himaye-kavramlar-ne-demektir.html

İZMİR’İN İŞGALİ

(15 Mayıs 1919)

Paris Barış Konferansından sonra işgaller başladı. Yunanistan, İzmir'de Rumların Türklerden daha çok olduğunu ve Türklerin Rumlara zarar verdiğini söyleyen sahte belgelere dayanarak 15 Mayıs 1919'da, İzmir’i işgal etti. Ayrıca Türklere yönelik saldırılara katliamlara başladılar. İstanbul hükümeti, bu işgale sessiz kalırken halk bir çok yerde İşgali protesto eden mitingler yapmaya başladı.

DİKKAT: İzmir’in işgalini protesto eden bu mitingler Kurtuluş savaşında milli bilincin oluşmasında etkili olmuştur.

NOT: Hasan Tahsin İzmir’in işgali üzerine düşman askerlerine, tek başına silah ile ateş ederek direndi ve şehit düştü. Kurtuluş Savaşı'nda düşmana ilk kurşun atan kişi Hasan Tahsin'di. İzmir’in işgali sonucunda Batı Anadolu’da işgallere karşı direniş örgütleri kurulmaya başladı.

YAZAR: Doğan KILIÇ

               Sosyal Bilgiler Öğretmeni