Osmanlı Tarihi'nde, 1878'de, Sultan II. Abdülhamid'e karşı yapılan darbe girişimine Çırağan Olayı (Çırağan Sarayı Vak'ası, Çırağan Baskını) denir. Annesi Şevkefzâ Kadın ile birlikte Çırağan Sarayı'nda göz hapsinde tutulan, akli dengesi yerinde olmayan V. Murat'ın, 20 Mayıs 1878'de tekrar tahta çıkarılması için kaçırılması girişimidir.
 |
| Çırağan Baskını |
93 Harbi yenilgisini ve Ayastefanos Anlaşmaları'nı içine sindiremeyen Ali Suavi, gizli bir örgüt kurarak Rumeli göçmenlerini kışkırtmaya başladı. V. Murat eğer yeniden tahta çıkarsa Ruslarla savaşılarak kaybedilen toprakların geri alınabileceğini telkin etti. Böylece Ali Suavi etrafına topladığı yüzlerce asi ile birlikte teknelerle Kuzguncuk İskelesi'nden Çırağan rıhtımına çıktı. Saraydaki görevlileri etkisiz hale getiren Ali Suavi ve çevresindekiler, V. Murat'ın bulunduğu daireye girdiler.
 |
| Yedi-Sekiz Hasan Paşa |
V. Murat, akli dengesi yerinde olmayan birisiydi. Annesi tam tersini iddia etse de Avrupa'dan getirilen doktorlar da akıl hastalığı konusunda hem fikirdiler. Tahtan indirildikten sonra Çırağan Sarayı'na götürülmüştü. Yaşamını rahatça sürdürmekteydi. On sekizinci dereceden mason locasına henüz veliaht iken dahil olmuştu. Ali Suavi kendisini almaya gelen asileri karşısında görünce ürktü. Onlarla gitmek istemedi. Bu sırada Beşiktaş ve Yıldız karakollarından zaptiyeler bölgeye geldi.
 |
| Ali Suavi |
Zaptiyeler ile isyancılar çatıştılar. Birçok isyancı süngüyle öldürüldü. O sırada V. Murat'ın koluna girerek saraydan çıkarmaya çalışan Ali Suavi'nin karşısına Beşiktaş Muhafızı Yedi Sekiz Hasan Paşa elindeki demir topuzlu sopayla çıktı. Sopayı başına isabet edecek bir biçimde, sertçe Ali Suavi'ye doğru salladı. Başına aldığı darbe ile Ali Suavi, orada can verdi. V. Murat olayın etkisine kapılarak bulunduğu yerden kaçarak kendisini sarayın hazine dairesine kilitledi. Olay sırasında öldürülen asiler arabalara doldurularak Beşiktaş sırtlarına gömüldü.
 |
| V. Murat |
Sultan II. Abdülhamid'i tahttan indirme girişimi Ali Suavi'nin öldürülmesiyle ve başarısızlıkla sonuçlandı. Bu olay sonrası bir daha V. Murat, Osmanlı tahtına çıkarılmak maksatları ile kullanılmadı.
 |
| II. Abdülhamid |
Derleyen Ali ÇİMEN
Bazı kimselerin Yedi Sekiz Hasan Paşa'yı alay konusu etmesi, okur-yazar olmayışı ile mi yoksa Ali Suavi'yi öldürmüş olması ile mi ilgilidir?!
YanıtlaSilTartışılması, imzasını Arapça yedi ve sekiz rakamalarını birleştirip atması ile ilgili olabilir. Çoğu kaynakta tahsili olmadığı noktasında görüş birliği var. Bir sopayla ihtilal önlediği yorumu da doğrudur.
Silpaylaşım için teşekkürler
YanıtlaSil