Kurtuluş Savaşı'na İtalya'nın Bakış Açısı Nedir?

I. Dünya Savaşı'ndan önemli iç sorunlarla birlikte çıkan İtalya,  daha önce kendisine vaat edilen Batı Anadolu kıyılarının Paris Barış Konferası'nda Yunanlılar'a verilmesi üzerine İngiltere ile görüş ayrılığına düştü. İtilaf Devletleri arasındaki bu ilk fikir ayrılıkları İtalya'yı bu devletlere küstürdü. Anadolu'da güneybatı Anadolu kıyılarından Konya'ya kadar olan bir bölgeyi(Kuşadası, Fethiye, Bodrum, Marmaris, Akşehir, Afyon, Malkara, Burdur, Antalya, Konya İstasyonu) denetim altına alan İtalyanlar, yaşadıkları bu anlaşmazlık yüzünden bahsi geçen bölgelerde el altından Kurtuluş Savaşı'nı destekledi. Mondros Mütarekesi ve Sevr Anlaşması ile işgal edilen bu bölgelerde İtalyanlar, Türk halkını Yunanlılar'a karşı bilinçlendirdiler. Yunan ordusu karşısındaki Kuvay-ı Milliye'ye yardım ettiler. 

İtalyanlar'ın Anadolu'daki işgali öyle bir hal aldı ki sanki Türkiye'nin dostuydular. Sanki Yunan- İngiliz işgali karşısında bu emperyalist oyuna karşı Türk halkını uyarmaya gelmişlerdi. İşte bu yüzden Kuvay-ı Milliye İtalyanlara karşı savaşmıyordu. İtalyanlar bunu yaparken tabiki kendi çıkarlarını düşünüyorlardı. 

21 Şubat- 12 Mart 1921 Londra Konferansı sonrası İtalyanlar, iyiden iyiye Türk dostu olmuşlardı. Türk siyasetini açıkça destekliyorlardı. Ekonomik çıkarlarını sağlayabilmek için halka Yunan- İngiliz düşmanlığı aşılarken köylülere iyi davranıyorlardı. Halktan alışveriş yaptıklarında daha fazla para bırakmaya çalışıyorlardı. Dispanserler açarak halka bedava sağlık hizmeti veriyorlardı. Yunan işgal bölgesinden gelen halka yardım ediyorlar, çiftçi ve tüccara kredi sağlıyor; posta teşkilatı kuruyor; okullar açıyorlardı. Bozuk yollar ve camiler onarılıyor; geçim sıkıntısı çeken halka maddi yardım sağlanıyordu.

İngilizlere duyulan tepki ve ekonomik çıkar sağlama isteği İtalyanlar'ın bu bakış açısına sahip olmasına neden oldu. II. İnönü Savaşı sonrası işgal alanlarını terk etmeye başlayan İtalya, Sakarya Meydan Savaşı (23 Ağustos- 13 Eylül 1921) sonrası Türk- Fransız Ankara Anlaşması yapıldıktan sonra Anadolu'yu sessizce boşalttılar. Sonra da Türkiye'yi desteklemeyi sürdürdüler. İtalyan Dışişleri Bakanı Kont Sforza'nın akıllı siyaseti belki de İtalya'yı kötü bir Anadolu macerasından kurtarmıştı. Tarihi çıkarlar TBMM ve İtalya'yı dostane ilişkilere sevk etmişti.

Kont Sforza

İtalyan İşgal Alanları