Karamanoğlu Beyliği Kimdir?

Karamanoğlu Beyliği

(1256-1487)

Osmanlı Devleti’nin siyasal varlığını en son tanıyan Anadolu II. Dönem Türk Beyliklerindendir. 1243 Kösedağ Savaşı sonrası kurulan beyliktir. Osmanlı Kuruluş döneminde Osmanlı’dan daha güçlü olan beyliktir. Anadolu’da resmi dili Türkçe olan ilk beyliktir. Türkiye Selçukluları’nın mirasçısıdırlar. Yaşadıkları alan, İç Anadolu; Konya, Karaman bölgesidir.

Türkiye Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubat, Oğuzların Afşar boyundan olan Türkmen kolunu Gülnar, Mut ve Ermenek bölgesine yerleştirdi. Karamanoğlu Mehmet Bey güçlenince, Konya’ya saldırdı. Kenti ele geçirdiyse de Moğol-Selçuklu işbirliği ile kentten çıkarıldı. Mehmet Bey’in kardeşi Güneri Bey de birkaç defa Konya’yı ele geçirse de daha sonra kaybetti.

Moğol İlhanlı Devleti’nin Anadolu’dan ayrılmasından sonra Karamanlılar daha güçlü hale geldi. Osmanlı-Karaman çekişmesi de bundan sonra baş gösterdi. Karamanoğulları, kendilerini Türkiye (Anadolu) Selçuklularının mirasçısı olarak görüyorlardı. Konya’yı başkentleri yaptılar. Osmanlıların en büyük rakibi ve düşmanı hatta Osmanlı’dan daha güçlü konuma zaman zaman geldikleri belirgindi. Osmanlıların Balkanlar’da ilerlemelerini fırsat bildiler. Haçlılar ile bile Osmanlı’ya karşı ittifak kurdular.

Osmanlı’nın en çok uğraştığı beylik Karamanoğlu Beyliğiydi. Anadolu Türk siyasi birliğini oluşturmak isteyen Osmanlılar, Yıldırım Bayezit döneminde kontrolü sağlasa da Fetret Dönemi ile bu durum sona erdi. Karamanlılar Fatih Sultan Mehmet döneminde de kontrol altına alındı. Fakat daha sonra Cem Sultan II. Bayezit çekişmesi sırasında Osmanlı otoritesinden uzaklaştılar. Hatta bu dönemde Osmanlı’nın siyasi rakipleri ve düşmanları olan Venedik, Macar, Memlük (Türk Köle) Devleti ile işbirliği yaptılar. En sonunda II. Bayezit, 1487’de Osmanlı’nın Anadolu’daki en büyük sorunlarından biri Karamanoğlu Beyliği’ni tamamen ortadan kaldırdı.

Karamanoğlu Mehmet Bey, ilk defa Anadolu’da resmi dili Türkçe yapmıştı. Selçuklular zamanında resmi dil ve edebiyat dili Farsça, bilim dili ise Arapçaydı. Beylikler döneminde hem bilim hem de edebiyat dili Türkçe oldu. Anadolu beyliklerinin Türkçeden başka dil bilmemeleri, Arapça ve Farsçaya tepki duymaları bu durumun nedeniydi. Aşık Paşa (1272-1333) Garipname adlı eserinde başka dillere tepkisini dile getirmişti. 

Karamanoğlu Mehmet Bey