Harezmi Kimdir?

Harezmî

(770-840)

‘’0’’rakamını bulan İslam bilginidir. Bugünkü bilgisayar bilimi ve dijital elektroniğin temeli olan 2’lik sayı sistemini bulan bilim adamıdır. Matematik, astronomi, coğrafya alanında çalışmış Farslı bir İslam bilgini olan Harezmî, Horasan’daki Harzem şehrinde temel eğitimini aldıktan sonra Bağdat’daki bilim ortamının varlığını öğrenerek Bağdat’ta çalışmalarını sürdürür.

Bilginlere değer veren ünlü Abbasi Halifesi Mem’un ki döneminde Abbasiler bir ilim merkezi haline gelmiştir, Harezmî’deki yetenekleri keşfettiğinden olsa gerek kendisini Bağdat Saray Kütüphanesi’nde görevlendirir. Kütüphane, Eski Mısır, Hint, Mezopotamya, Grek medeniyetlerine ait eserler ile doludur. Burada Beyt’ül Hikme kurulduktan sonra yabancı eserleri tercüme eder ki Beyt’ül Hikme bir tercüme akademisidir.

Bağdat’da inceleme ve araştırma için her türlü imkana kavuşan Harezmî, matematik ve astronomi ile ilgili çalışmalarını sürdürür. Kısa sürede adı duyulan Harezmî; Şam’daki Kasiyun Rasathanesi’ndeki bilim heyetinde, Sincar Ovası’nda meridyen yayı uzunluğunu ölçmek için oluşturulan bilim kurulu heyetinde, Hint matematiğini incelemek için oluşturulan Hindistan’a giden bilim heyetinde yer aldı.Hindistan’da sayıları ifade etmek için harfler ya da heceler yerine basamaklı sayı sisteminin kullanıldığını görmüştür.Yaptığı matematik çalışmaları ile cebirin temelini atmıştır.

‘’Hesab’ül Cebir Vel-Mukabele’’ adlı kitabı, matematik tarihinde birinci dereceden ve ikinci dereceden denklemlerin sistematik çözümlerinin olduğu ilk eserdi.Bu yüzden kendisine ‘’Cebirin Babası’’ denildi. İngilizce ‘’algebra’’, ‘’cebir’’; Algoritma sözcüğü de ‘’Algoritmi’’ sözcüğünden gelmektedir.