Anzavur Ayaklanması
Sivas
Kongresi’nden sonra Anadolu’da Milli Mücadele’nin güçlü bir biçimde ortaya
çıkması İstanbul Hükümetini harekete geçirdi. İstanbul Hükümeti, Kuvayı
Milliye’ye karşı hareketleri örgütlemeye ya da desteklemeye başladı.
İstanbul Hükümeti’nin Kuvayı
Milliye’ye karşı desteklediği kişilerden biri Çerkez asıllı Anzavur Ahmet’ti. Anzavur
Ahmet, Eylül 1919 da Manyas yöresine geçerek Milli Mücadele karşıtı bir
kampanya başlattı. Bu kampanyada “Kuvayı Milliye’nin ülkeyi felakete sürükleyen
İttihatçılığın bir devamı olduğunu” ileri sürüyordu. Nitekim bu çalışmaları
etkili oldu ve çevresinde çok sayıda kişiyi toplamayı başardı. Anzavur Ahmet ve
yandaşları kısa sürede Marmara Bölgesi’nde kasabaları denetim altına almaya
başladılar.2 Kasım 1919’da Susurluk Anzavur’un kuvvetlerinin eline geçti.16
Kasım 1919’da Demirkapı Çarpışması’nda Anzavur Ahmet yenildi ve Susurluk’u terk
etmek zorunda kaldı.Bu arada ayaklanmayı bastırmakla görevlendirilen Ethem Bey,
Anzavur kuvvetlerini izleyerek 19 Kasım
1919’da Manyas’a girdi.Yarbay Rahmi Bey komutasındaki Kuvayı Milliye,Anzavur Ahmet
kuvvetlerini Söğütalanı köyünde kuşattı.Ancak Anzavur Ahmet kaçmayı başardı ve
ona bağlı kuvvetler de dağıldı.(30 Kasım 1919) Birinci Anzavur
Ayaklanması böylece sona erdi.
Kuvvetlerini kısa sürede yeniden
toparlayan Anzavur Ahmet,16Şubat 1920’de Manyas ve Gönen yöresinde ikinci kez
ayaklandı. İki gün sonra Akbaş Baskını’nı gerçekleştiren Köprülü Hamdi Bey, Anzavur’un
adamları tarafından öldürüldü. Bu arada Gâvur İmam adlı ayaklanmacıyla birleşen
Anzavur Ahmet,4 Nisan 1920’de Gönen’i daha sonra da Karacabey ve Bandırma’yı
aldı. İstanbul Hükümeti tarafından 18 Nisan 1920’de kurulan Kuvayı İnzibatiye
komutanlığına da Anzavur Ahmet getirildi. Anzavur kuvvetlerinin yeniden üzerine
yürüyen Ethem Bey, kanlı çatışmaların ardından Bandırma, Gönen ve Biga’yı geri
alarak İkinci Anzavur Ayaklanması’nı bastırdı. Anzavur Ahmet,10Mayıs 1920’de
Adapazarı’na girdiyse de Ethem Bey 23 Mayıs 1920’de isyancıları çıkardı. Bu
başarısızlıkların ardından Anzavur Ahmet’in yönetimindeki Kuvayı İnzibatiye,25
Haziran 1920’de kaldırıldı.
Yorumlar
Yorum Gönder