Osmanlı Devleti Döneminde matbaada basılan ilk eser Vankulu Lügati'dir. Türkçe'nin ilk matbu eseri sayılan Vankulu Sözlüğü; 1727'de, Lale Devri'nde, İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından kurulan ilk Osmanlı matbaasında basılan ilk eserdir.
Bu eser, 31 Ocak 1729'da (1 Recep 1141) basıldı. Bir Türk bilgini olan İsmail El- Cevheri'nin ''Tâcü’l-lûga ve Sıhhatü’l-Arabiyye'' adlı büyük Arapça sözlük Vankulu Mehmet Efendi tarafından Türkçeye çevrildi. Çevrilen bu sözlük ''Vankulu Lügati'' olarak tabir edildi. müderrislik, kadılık, müftülük görevleri yapan Mehmet Efendi'nin baba soyu Van'dan gelmekteydi. ''Vankulu'' tabiri de buradan gelmekteydi.
İki büyük ciltten oluşan Vankulu Lügati'nin ilk cildi 656 ve ikinci cildi 766 sayfadan oluşur. İlk cildinde padişah III. Ahmet, Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa, Şeyhülislam Yenişehirli Abdullah Efendi'ye methiyeler düzen kitap, İsmail Cevheri ve Vankulu Mehmet Efendi hakkında da bilgi verir. Sözcük fihristi bulunan eserde kelime köklerine de vurgu yapılır. Yaklaşık iki yıl boyunca titizlikle incelenerek hazırlanan bu sözlük, dönemin en önemli belgeleri arasında gösterilebilir.
Derleyen: Ali ÇİMEN
 |
| VANKULU LÜGATİ |
vay be
YanıtlaSil